Er is geen eenvoudig aanmeldformulier om pleeggezin voor dieren te worden. Meestal rol je er toevallig in (en er via foster failure weer uit) via een kennis van een vriend van je buurvrouw. Er zijn honderden instellingen, stichtingen, organisaties en initiatieven in Nederland, die werken met pleeggezinnen. Hoe werkt het nu precies?

Met honderden organisaties werkt het ook op honderden manieren. En hoe vreemd ook, het is niet eenvoudig om pleeggezin te worden, om ergens ‘binnen’ te komen. Het dierenhulpwereldje is een raar wereldje en niet altijd een heel toegankelijk wereldje. Dat vinden mensen vreemd, dat vind ik ook vreemd en onhandig, maar er zijn vaak wel goede redenen voor die drempels.

Het klinkt zo leuk!

Ja, hartstikke leuk, pleeggezin worden. Dat vindt iedereen. Gratis een pupje in huis, of een nestje kittens, joepie! Leuk is het zeker, maar bedenk je heel goed of je genoeg tijd, energie, ruimte en gelegenheid hebt om een pleegdier in huis te halen. Een pup plast, poept, jankt, blaft, graaft, joelt en doet al die ander pupdingen die pups doen. Een nest kittens heeft, zeker zonder een moederdier, heel veel zorg nodig en kan geen hele dag alleen thuis in een doos rondhangen. Je krijgt geen volledig opgevoed dier. De mooiste opmerking die ik in jaren heb gehoord en waar ik steil van achterover sloeg was bij een hond uit het Oostblok: “Ze weet niet eens wat een stoep is!” Nee, ze weten niet wat een stoep is, ze zijn heel blij dat ze nog leven en dat er een bak brokken is elke dag. Meer niet. De rest mag jij ze bijbrengen. Dus bezint, eer gij begint.

Het kost geld

Bij een aantal organisaties, zoals kittenpleegzorg bij de Nederlandse asielen, krijg je voer en benodigdheden mee van het asiel. Reiskosten krijg je vrijwel nooit vergoed en het is wel de bedoeling dat je, indien nodig, met de dieren naar de dierenarts of het asiel rijdt. Bij de meeste stichtingen draait een dier gewoon mee in je huishoudelijk budget en kost het je dus voer. Wij rekenen dat als donatie. Pleeghond Mali is op dit moment gewoon onze hond, totdat ze een baasje heeft gevonden. Dierenartskosten zijn meestal goed geregeld, maar vraag voordat je een pleegdier in huis neemt goed hoe het precies zit om vervelende situaties te voorkomen.

Ik wil die

Ooit hoorde ik iemand vertellen dat de Nederlandse asielen helemaal geen hulp willen hebben. Deze mevrouw had een schattige Cocker Spaniel op de site van het asiel zien staan en had gebeld met het aanbod: die wil ik wel opvangen! Ze wilde de hond niet adopteren, maar opvangen in huis, totdat er een baasje voor was gevonden. De Cocker Spaniel was een alleraardigste hond, die net in het asiel was gearriveerd en zeer waarschijnlijk erg snel een nieuwe baas zou vinden. Het heeft dus weinig zin om die hond naar deze mevrouw te verschepen, om enige dagen later weer te moeten verhuizen naar een nieuw huis.

Zo werkt het niet, je kunt geen dieren aanwijzen die je leuk vindt om tijdelijk te hebben. Je kunt wel aangeven hoe jouw huishouden in elkaar steekt (tuin, kinderen, honden, katten, andere dieren, vaak van huis weg, heb je ervaring, et cetera), want dan wordt er (bij een goede organisatie) rekening gehouden met welk dier het beste in jouw situatie past.

Gil ook niet zomaar dat je wel pasgeboren weeskittens wilt hebben, want piepjonge kittens zonder moeder zijn een ontzettende uitdaging. Ze moeten om de paar uur een melkflesje hebben, kunnen niet zonder hulp ontlasten en plassen, moeten warm, maar niet te warm gehouden worden en zijn vreselijk vatbaar voor allerlei ziekten, aandoeningen en problemen. Ze gaan heel vaak dood. En dat is vreselijk naar. Dus als je geen ervaring hebt met flessenkittens, wees dan niet beledigd als je geen piepjonge kittens krijgt.

Wees ook niet te overmoedig door een hond met gedragsproblemen in huis te halen als je peuter net begint te kruipen, je eigenlijk geen ervaring hebt en je verzwegen hebt dat je zelf al drie eigen honden hebt rondlopen. Niet handig, niet doen.

Het afscheid

En dan heb je een pleegdier in huis en meldt zich een potentieel baasje. Hoe gaat dat dan? Vaak heeft dit baasje al een huisbezoek of telefoongesprek met de organisatie achter de rug en zijn ze al geschikt bevonden. Soms melden ze zich direct bij jou en moet jij bepalen of dit baasje voldoet aan de eisen voor dit specifieke dier. Zorg dat je weet hoe het werkt met huisbezoeken, proeftijden, contracten, chipregistraties en al die zaken die bij een overdracht horen.

Maar veel belangrijker dan die feiten, zijn je emoties en de fysieke overdracht van het dier. Bereid je voor op het feit dat de hond gaat verhuizen en vraag of de nieuwe eigenaar updates en foto’s wil sturen. Een nieuwe eigenaar staat niet vanzelf stil bij het feit dat jij lang of kort voor een dier hebt gezorgd en heel graag wilt weten hoe het hem vergaat. Sommige nieuwe eigenaars laten ondanks dit verzoek alsnog niets van zich horen en dat is iets waar je heel weinig aan kunt doen. Jij hebt je taak gedaan door heel goed voor dit dier te zorgen en een heel geschikte baas te zoeken. De nieuwe baasjes zijn niet verplicht je beste vrienden te worden. Maar dit is wel moeilijk, heel moeilijk.

Uit het buitenland

Tegenwoordig zijn er veel stichtingen die honden uit het buitenland redden om ze hier in Nederland een beter leven te geven. Spanje, Griekenland, Roemenië, maar ook Rusland en China en een heleboel andere landen gaan niet zo heel tof om met hun zwerf- of gebruiksdieren. Uit Spanje heb je bijvoorbeeld de galgo’s en podenco’s, uit Roemenië de rasloze straathonden. Online is veel informatie te vinden over specifieke Middellandse Zee Ziekten (MZZ), de verschillende rassen, werkwijzen en stichtingen.

Soms roept men dat eerst de Nederlandse asielen leeg moeten. In Nederland hebben we geen zwerfhondenproblematiek (wel zwerfkatten overigens, maar dat is een ander onderwerp). De makkelijke honden worden vlot weer geplaatst over het algemeen en het is inderdaad waar dat veel Nederlandse asielen vol zitten met de honden van het type ‘spierbundel’ die vaak bij ervaren mensen geplaatst moeten worden, die geen andere dieren bezitten. De meeste ervaren hondenbaasjes hebben al een hond, dus die doorloop gaat langzaam. Deze spierbundeltypes zijn vaak erg lief met mensen en uitstekende huishonden, maar ze hebben in een drukbevolkt Nederland wel een verantwoorde riemdrager nodig.

Voel je dus niet bezwaard als je een hond uit het buitenland helpt. Het zou mooi zijn als de buitenlandse honden de internethandel, kofferbakimport en broodfok zouden vervangen. Dat is immers ‘nieuwe productie’.

Zorg dat je een verantwoordelijke stichting uitzoekt en let op achtervangopties. Als het bijvoorbeeld absoluut niet gaat met een nieuwe pleeghond in huis, moet er een oplossing komen. En als je dan een stichting hebt die de telefoon niet meer oppakt, terwijl jij je kat uit de kaken van de pleeghond probeert te houden, terwijl die volgens hen toch heus een kattentest heeft gehad, is dat wat vervelend.

Ook is het vaak aan te raden te bekijken wat een stichting in het land van herkomst allemaal doet. Doen ze aan sterilisatie-campagnes? Ondersteunen ze een plaatselijk dierenopvang? Proberen ze ter plaatse iets te verbeteren? Dat zijn de stichtingen die daadwerkelijk verandering kunnen maken.

Druppel op gloeiende plaat

Er is veel dierenleed en ellende in de wereld, maar bedenk je: “Je kunt niet alle dieren in de wereld redden, maar wel de hele wereld van één dier.” En met alle oei’s en ai’s en pas op’s en let op’s in dit stuk: het is ontzettend dankbaar werk, vreselijk leuk en het is ongelooflijk hard nodig. Dus werk je ergens naar binnen, word vrijwilliger, open je hart en huis en doe goed!

Heb je vragen? Stel ze dan gerust!

Credits foto kitten: Hilda Boersma

Debbie van der Zande

Redacteur @ Hebban.nl

Thuis met Martijn || Poedel Japie, galgo Omar, kat Frits || Pleeggezin voor honden en katten || Groningen || Redacteur Hebban Fantasy & Sciencefiction en Hebban non-fictie