Composteerbare verpakkingen: wel of niet in de biobak?
In de supermarkt kom je ze steeds vaker tegen: composteerbare verpakkingen. Bij de Albert Heijn bij mij in het dorp zitten veel biologische groenten in zulk composteerbaar folie met een kiemlogo van Nativia. Maar er zit ook een sticker op met de prijs en barcode. Kun je dat zomaar in de gft-bak gooien of moet je het etiket eraf peuteren? Ik zocht het uit en kwam tot een aantal verrassende ontdekkingen!
Afbreekbaar plastic?
Er bestaat inmiddels een flink aantal alternatieven voor plastic. Elke fabrikant noemt het weer anders, zoals plantaardig plastic, composteerbaar plastic, ‘groen’ plastic en bioplastic. Ze worden soms van plantaardige materialen als aardappelen, maïs en rietsuiker gemaakt. Dat wordt zetmeelplastic genoemd en is een van de betere opties. Helaas is zetmeelplastic niet watervast en niet doorzichtig. Een andere optie is plastic op basis van melkzuur (PLA). Dit plastic knispert en is wel doorzichtig. De derde soort composteerbare verpakking is van synthetische composteerbare polyesters (polycaprolacton / PCL). Die laatsten zijn wel van aardolie gemaakt, maar toch composteerbaar. In de praktijk zijn veel verpakkingen een mengsel van deze soorten afbreekbaar plastic.
Om wat orde in de chaos te scheppen zijn er allerlei keurmerken en logo’s. Milieucentraal biedt een handig overzicht van de keurmerken. Wat daar opvalt is de Plantbottle van Coca-Cola. Zo’n ‘plantbottle’ klinkt goed, maar blijkt slechts voor 30% uit plantaardig materiaal te bestaan en ze zijn niet composteerbaar.
Is de sticker op de composteerbare verpakking ook composteerbaar?
Bij de Albert Heijn kocht ik een biologische komkommer, een biologische broccoli en een tray biologische tomaten. Alle drie bleken een folie met het kiemplantlogo te hebben en zijn dus composteerbaar.
Maar er zit wel een sticker op en dus inkt, lijm en papier. Ik had de neiging om de sticker er af te peuteren of uit te knippen. Maar besloot uit te zoeken hoe dit zit. Ik mailde de Albert Heijn klantenservice (de verkoper), de gemeente Groningen (die doen het afval in de gemeente Winsum ook), Taghleef Industries (de producent van Nativia folie) en Milieucentraal mijn vragen.
Albert Heijn: het kan allemaal in de biobak
Na een paar dagen kreeg ik de volgende reactie van de Albert Heijn klantenservice.
De etiketten die op de composteerbare folies gebruikt worden, kunnen ook gecomposteerd worden. De verpakking kan dus in zijn geheel weggegooid worden.
Nou dat is duidelijk. Ik hoef niet aan de etiketten te friemelen en kan de verpakking gewoon in zijn geheel in de biobak kieperen.
Ik maakte me nog wel wat zorgen om de 35% korting-stickers die de Zaandammers op de komkommers hadden geplakt. Want die stickers zien er verdacht glimmend uit. Dus die peuter ik er voor de zekerheid toch maar af.
Stadsbeheer Groningen / Gemeente Winsum: in de grijze bak
De gemeente Groningen had ondertussen mijn vraag doorgestuurd naar de afdeling stadsbeheer Groningen die het weer hadden doorgestuurd naar mijn eigen gemeente: Winsum. En van hen kreeg ik na een week of twee een verrassende reactie:
In principe zou het niet zo heel veel uitmaken dat er stickers op afbreekbare verpakkingen zitten, dat is een relatief kleine vervuiling.
Maar er is een ander probleem: bij de verwerking is niet te zien of het bioplastic of echt plastic is. Ons biologisch afval wordt gecomposteerd. Aangezien bioplastic een vrij lange afbraaktijd heeft, lijkt het alsof de compost verontreinigd is met plastic, en dan wordt de compost afgekeurd. Om dat risico te mijden vragen wij onze bewoners om bioplastics niet bij het gft-afval, maar in de grijze bak te gooien.
Mijn gemeente is dus bang dat mijn netjes verzamelde composteerbare plastic tussen het andere GFT-afval wordt aangezien als ouderwets niet-composteerbaar plastic en dat ze het daardoor niet als GFT afval kunnen verkopen. Ik realiseer me ineens dat ik al jaren composteerbaar plastic in de biobak doe en vraag me af hoeveel vrachtwagens bioafval er door mij zijn afgekeurd en als grijs afval zijn verwerkt. Hebben mijn goede intenties alle compost uit de hele regio onbruikbaar gemaakt?
Snel praat ik mezelf moed in en besluit ik dat het vast niet zo’n vaart zal lopen. Mijn stukjes composteerbaar afval zijn vast niet opgemerkt door de strenge controleur van het compost-inkoop-bedrijf.
Twaalf weken
Terug naar Milieucentraal. Op die website vind ik het volgende over het Kiemplantlogo:
Verpakkingen die composteerbaar zijn dragen het Kiemplantlogo. Een van de criteria is dat het product binnen twaalf weken voor 95 procent gedesintegreerd en afgebroken moet zijn onder gecontroleerde composteringsomstandigheden, zoals in een commerciële composteerinstallatie.
Het is dus niet zo dat je een composteerbaar plastic in je tuin kunt gooien en kunt verwachten dat het na een paar weken weg is. In een professionele omgeving met de juiste vochtigheid en temperatuur duurt het al 12 weken. Dus in je tuin zal dat misschien wel een jaar duren. Ik besluit dat maar niet te testen en dit artikel snel af te ronden. Misschien kan ik een aantal vrachtwagens vol compost redden.
Wat goed dat je dit onderzocht hebt en ik heb je artikel met grote belangstelling gelezen. Ik ben weer een stuk wijzer geworden.
Ik gooi het composteerbare plastic bij voorbaat al in de plastic afval container. Daarnaast probeer ik zelfs zoveel mogelijk plastic- en afvalvrij te leven door zoveel mogelijk verpakkingsvrij te kopen, zelf mijn katoenen groenten-, fruit- en broodzakken mee te nemen. Zelfs potten voor koffiebonen en noten bijvoorbeeld. Ik heb ook bijenwasdoeken waarmee ik de kaas in laat verpakken en gebruik het in plaats van plastic folie en aluminiumfolie.
Let op Margo: gooi composteerbaar plastic NIET bij het plastic afval. Anders kan het normale plastic hierdoor verontreinigd worden en kan het niet opnieuw als kunststof ingezet worden. Als je de composteerbare plastics niet bij het GFT wilt gooien, doe het dan bij het grijze afval en niet in de plastic heroes zak.
Dankjewel voor de waarschuwing, Arnold. Ik zal hierop letten.
Het is juist slecht om kiemplantlogo bij het plastic afval te doen vanwege de samenstelling. Beter kan je het bij het restafval doen.
Hoi Margo, dank voor het compliment! Ik vond het leuk om te onderzoeken en gelukkig werkten de verschillende instanties ook goed mee.
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Dus verpakkingsloos kopen is nog beter dan verpakkingen die afbreekbaar zijn. Al is dat niet met alle producten mogelijk helaas.
Er zijn inmiddels ook winkels die zich richten op dat segment. Zo heb je sinds deze lente in Groningen “Opgeweckt Noord”, de eerste verpakkingsvrije winkel. Cecile was bij de opening en schreef er toen dit artikel over: http://www.eigenwijsblij.nl/durven-ondernemen/opgeweckt-noord-in-groningen-de-eerste-verpakkingsvrije-winkel
Ik ben er zelf ook geweest en moet zeggen dat het een mooi initiatief is, maar dat ze (de markt voor verpakkingsvrije producten) ook nog een lange weg te gaan hebben. Groenten, peulen en noten verkopen in navulbare verpakking is te doen. Maar is ook niet nieuw. En zelfs oliën, azijnen en kruiden kunnen op die manier verkocht worden als mensen aanleren om potjes mee te nemen naar de winkel. Maar op dit moment is dat assortiment, met de beste wil, hoogstens een kwart van de producten die de meeste mensen nodig hebben. Dus het bezoekje aan de verpakkingsvrije winkel zal door de meesten gecombineerd worden met een bezoekje aan de ‘gewone’ supermarkt of de ecowinkel. En daar zitten de koekjes, sausen, (fris)dranken, zuivels enz allemaal in verpakkingen. In mijn ogen is verpakkingsloos niet haalbaar. Dus moeten we streven naar verpakkingsarm, in combinatie met afbreekbare of herbruikbare verpakkingen voor producten die goed verpakt moeten worden.
Zoveel mogelijk verpakkingsvrij en vooral plasticvrij vind ik al heel wat!
Goed artikel Remi!
Je moet heel goed opletten wat je bij het GFT afval gooit, want het volgende:
Albert Heijn verkoopt biologische uien/rode uien/sjalotten/knoflook en deze zitten verpakt in een netzakje met daaraan vast een letiket. Volgens AH mag deze verpakking bij het GFT afval, dit staat n.l. op de site, beschreven op het etiket en het kiemplant logo met een registratienummer. Alleen in het etiket zit een laag polypropyleen en dat is niet composteerbaar.
Ik vraag me het volgende af: Weet AH eigenlijk wel dat het label niet composteerbaar is, zouden verpakkingen werkelijk gekeurd worden waar een kiemplant logo opstaat? Volgens de site keurmerk.nl vindt er regelmatig keuring plaats, maar wordt er dan ook bijgehouden welke verpakkingen gekeurd zijn en is deze registratie van gekeurde verpakking openbaar?
Hallo allemaal,
Kennen jullie Aleppo zeep/shampoo al, zit in klein doosje van karton, te koop bij sommige Turkse winkels €1,69 je kunt het overal voor gebruiken; je haar, de rest, de was, scheren en zelfs tanden poetsen.
Zo vermijd je een berg plastic afval.
Volgens mij wordt het er uit gefilterd en als grijs afval afgevoerd bij de compostverwerker, en wordt de compost er niet door afgekeurd.
Ik koop wel vaker producten in composteerbare verpakking en heb me altijd al afgevraagd waar ik de verpakking moet deponeren. Wat goed dat je zelf de Albert Heijn een e-mail hebt gestuurd. Een duidelijk antwoord! Fijn.