Er zijn veel redenen om gas te besparen. De gasprijs gaat de aankomende jaren flink omhoog, er komt co2 vrij bij het stoken op gas en in Groningen hebben mensen veel last van de gaswinning. De makkelijkste stap is de thermostaat een graadje lager zetten. Daarnaast kan het interessant zijn om warmtelekken op te sporen. Want alle warmte die je huis via muren, kozijnen, ramen, het dak en kiertjes verlaat, moet je extra opwekken. Met een warmtecamera kun je dat soort lekken makkelijk opsporen, zodat je weet waar je het beste kunt investeren in isolatie. Vervang je het glas door HR++ glas? Steek je je geld in dakisolatie? Of kun je misschien al veel winnen door een kier dicht te kitten? Ik mocht een paar dagen spelen met een warmtecamera van Buurkracht. Hier mijn ervaringen.

Buurkracht en Winsum Duurzaam

Toen ik dit blog schreef woonde ik nog in het mooie Winsum op het Groningse Hogeland. Onze energiecoöperatie, Winsum Duurzaam VanOns, deed in samenwerking met Buurkracht een project waarbij iedereen gratis een paar dagen een infraroodcamera mocht lenen. Iedereen in het dorp kon zich via de site aanmelden. En een aantal vrijwilligers van de coöperatie coördineerden de koffertjes. Dus ik kreeg de warmtecamera van een buurvrouw en bracht hem twee dagen later naar haar terug. In de koffer zat een warmtecamera van FLIR met een oplaadsnoer en een usb-kabeltje. Met dat kabeltje kun je hem aan je computer hangen en de foto’s eraf halen zoals je met een gewone camera ook zou doen. Tip: wis je eigen foto’s na afloop even.

Infrarood en warmte in de winter

Met een infraroodcamera kun je verschillen in temperatuur opsporen. Dat is makkelijker als er grotere verschillen in temperatuur zijn. En aangezien je ‘s zomers hoogstwaarschijnlijk de kachel niet aan hebt staan, werkt het dus alleen in de winter. Vandaar dat je als buurt een beetje moet doorwerken, anders heb je kans dat de laatste paar buren in maart of april niet meer aan de slag kunnen. Als ik het goed heb onthouden, moet het buiten 5 graden of kouder zijn. Binnen stook je de temperatuur naar 20 graden. Bij ons staat de thermostaat standaard op 18,5 en het was die avond -4 of -5 buiten. Dus dat leek me voldoende verschil voor een goede meting. En vervolgens kun je naar buiten met de camera om kiekjes te maken!

Warmtebeelden maken

Het maken van de warmtebeelden werkt hetzelfde als bij een gewone camera. Je mikt op de plek die je wilt fotograferen en drukt op een knop. Alleen maakt de camera dan niet één foto, maar twee tegelijk. Op de ene foto zie je het warmtebeeld en de andere een foto is een gewone foto. Zo kun je makkelijk zien wat die rode plek op de ene foto in werkelijkheid is. Hier een paar voorbeelden van mijn toenmalige huis:

Hier zie je rechts de voordeur, links de bijkeukendeur en in het midden het keukenraam. Hier is al een hoop te zien:

• Onder het keukenraam zie je in de muur een warmere plek. Daar zit een radiator die vanaf de binnenkant de muur verwarmt. Zonde! Helaas lukt het me vanwege de bevestiging daar niet om radiatorfolie te bevestigen zoals ik bij de meeste radiatoren wel heb gedaan. (zie mijn blogje over radiatorfolie)
• In de bijkeukendeur zie je duidelijk dat de brievenbus een hoop warmte lekt. Misschien is zo’n brievenbus aan de muur toch een stuk beter dan een gleuf in de deur.
• Ook zie je dat de warmte duidelijk vooral via ramen, en kozijnen lekt. De muren zelf houden de warmte aardig binnen. Ondanks dat er hele matige isolatie in de spouw zit. (in 1976 gebruikten ze alleen een heel dun laagje piepschuim)

Deze foto is van de achterkant van het huis vanuit de tuin genomen. Links zie je ons huis, rechts de schutting en daarboven de slaapkamer van de buren. Het blauwe ding links is onze pergola. Wat opvalt:

• Ons huis heeft dubbel glas, de buren hadden nog enkel glas en hebben dat recent vervangen door HR++ glas. Daarnaast verwarmen ze hun slaapkamer niet, terwijl wij hem op hele koude dagen soms even een half uurtje verwarmen ‘s avonds. Je ziet daardoor dat onze slaapkamermuur een beetje warmer is. Maar je ziet vooral het verschil tussen de beide ramen. Als we hier zouden blijven wonen zou een investering in HR++ glas een interessante optie zijn!
• Vlak boven de pergola links zie je onder het raam een blauw vlak. Dat is een stuk hout onder het raam. Blijkbaar isoleert dat beter dan de stenen.

Hier zie je de achterkant van ons huis. Wat opvalt:

• Hout isoleert beter dan dubbel glas. Je ziet duidelijk dat de kozijnen (blauw) kouder zijn dan het glas (groen/geel).
• Ondanks de radiatorfolie zie je hier onder het raam toch duidelijk de omtrek van de radiator. Je kunt zelfs zien dat het warme water rechtsboven de radiator instroomt.

Hier zie je de deur tussen de woonkamer en de hal. Onze hal is onverwarmd en de voordeur sluit niet zo mooi als zou moeten. Op de ene foto ligt er een tochtrol / tochtslang met pinguins voor de deur. Op de andere foto heb ik die even weggehaald:

• Je ziet duidelijk dat de vloer voor de deur bij de ene foto kouder wordt door de tocht dan bij de andere.
• Ook zie je dat de tochtslang geen effect heeft op de tocht aan de linkeronderkant van de deur en dat de deur daar niet goed sluit.
• Ik heb deze twee foto’s enkele seconden na elkaar gemaakt. Achteraf realiseerde ik me dat ik een half uurtje had moeten wachten om te kijken hoeveel kouder de vloer zou worden.

Op deze foto zie je links onze auto die de hele dag stil heeft gestaan in de carport. Rechts de Prius van de buren die wel gereden heeft.

Het leukste van de warmtecamera is uiteindelijk de lol met kinderen. Mijn dochter van (destijds) 3 had dikke lol bij het op blote voeten ergens staan en even later een foto van haar voeten te maken.

• Hier twee voetafdrukken nadat Emily 10 seconden stil had gestaan op een plek

Investeren in isolatie, beter glas, tochtstrips of andere maatregelen?

Warmtefoto’s maken is natuurlijk leuk en geeft een hoop inzicht. Maar daarna komt het aan op investeren. Soms kan dat eenvoudig en goedkoop. Bijvoorbeeld door een tochtslang te kopen voor een deur die kiert of door van die rubber-tochtstrips tussen buitendeuren te bevestigen. Maar soms zijn investeringen een stuk duurder. Glas vervangen door HR++ glas of het dak isoleren is een flinke investering. Een infraroodcamera helpt in ieder geval om te bepalen welke investering waarschijnlijk het meeste effect heeft. Dan steek je het geld tenminste in een vorm van isolatie die veel milieuwinst en een besparing op je energierekening oplevert.

Ook warmtelekken opsporen met een warmtecamera?

Wil je ook aan de slag met het opsporen van warmelekken in je huis? Dan zou je natuurlijk zelf een warmtecamera kunnen kopen, maar dat kost al snel € 250 tot € 450 euro. Hieronder twee voorbeelden.

Je kunt ook geluk hebben. In steeds meer buurten en dorpen worden energiecoöperaties opgericht die samen aan de slag gaan met de opwek van lokale groene stroom waar de buurt zelf over beslist en van profiteert. Vaak starten ze ook een bespaarproject en soms doen ze dat samen met Buurkracht. Ik raad aan even uit te zoeken of er een energiecoöperatie actief is in je buurt en daar contact mee op te nemen of er anders zelf een op te richten. Als je geluk hebt kun je via die weg gratis een paar dagen een warmtecamera gebruiken.

Er zijn ook energiecoaches en energieadviseurs die een advies kunnen maken voor je huis. Vaak hebben die ook zo’n camera. Dat zou je ook kunnen proberen. Zo’n energieadvies kost vaak een paar honderd euro. Maar in sommige gemeenten zit daar subsidie op. Of het advies komt van een club die de isolatie vervolgens aan je wil verkopen.

Remi van Beekum

Permacultuur/voedselbos @ De Hommelgaard

In het dagelijks leven is Remi als Kiemfabriek vooral interim marketeer voor bedrijven en organisaties die de wereld wat mooier maken. Soms rond strategie of management en soms met de handen aan de knoppen in bijvoorbeeld campagnes. Thuis heeft Remi samen met Cecile en Emily een eigen voedselbos en permacultuurproject de Hommelgaard in een klein dorpje in Drenthe. Veel artikelen zijn vooral daarop geïnspireerd.