Groei & Gelijkheid

Finale: stap 12 in de Cursus Compassie

De laatste stap in de cursus Compassie naar het boek van Karen Armstrong is bepaald niet de gemakkelijkste. Stap 12 is “Heb uw vijanden lief”. En jawel, waar kennen we die uitspraak van? Was dat niet wat Jezus predikte aan zijn volgelingen? Van als iemand u op de linkerwang slaat, keer hem dan ook uw rechter toe? Dat wordt nog een hele opgave!

Beroemde mensen in de moderne geschiedenis, die dit in de praktijk hebben geprobeerd toe te passen, zijn bijvoorbeeld Martin Luther King, Mahatma Gandhi en Nelson Mandela. Zowel King als Gandhi hebben dit met de dood moeten bekopen en Mandela heeft zowat zijn hele leven in de gevangenis op Robbeneiland doorgebracht. Karen Armstrong benadrukt dan ook, dat je vijanden lief hebben niet altijd zonder gevaar is.

Nou is het voor de meeste mensen niet zo, dat zij zich op dezelfde manier als deze beroemde voorbeelden kunnen of willen profileren, en dat hoeft ook niet. Het is niet de bedoeling dat wij er naar gaan streven om als een soort heilige boontjes in het leven te staan, maar wat is er mogelijk op kleine schaal? Volgens Karen Armstrong is een grote stap voorwaarts te begrijpen dat “vijanden” ook lijden onder de situatie van een gewelddadig conflict. Niet elke deelnemer aan een oorlog is even gemotiveerd om mee te gaan vechten. De meeste mensen moeten door de omstandigheden wel meedoen, maar waren eigenlijk liever thuis gebleven. Denk bijvoorbeeld aan de oorlog in Vietnam, waarbij vooral op het laatst van de strijd jonge mannen er alles aan probeerden te doen om niet te worden opgeroepen, maar uiteindelijk wel moesten. Veel jonge zwarte mannen werd in die tijd voorgespiegeld dat ze in het leger een opleiding zouden krijgen en bij terugkomst uit Vietnam meer kansen op de arbeidsmarkt. Dat veel van die mannen tussen zes plankjes terug zouden keren, werd er maar niet bij gezegd.

Nou is een oorlog niet het enige conflict, waarbij sprake is van een vijand. Ook in het dagelijks leven kunnen we zo gekwetst raken door gedrag of een opmerking van iemand, dat we de conclusie trekken dat we die persoon haten. Een glijdende schaal volgens de cursus. We kunnen beter proberen om onze vijand (in de woorden van Karen Armstrong) geluk en welbevinden toe te wensen, en een gevoel van verantwoordelijkheid voor de pijn van onze vijand ontwikkelen. Op deze manier kan er naar verloop van tijd verandering komen in patronen van vijandigheid, achterdocht en afkeer.

Tot slot moedigt Karen Armstrong ons aan om met de cursus als handvat op een goede manier voort te gaan op de ingeslagen weg, niet te streng voor onszelf te zijn als het een keer niet lukt, maar het gewoon de volgende dag opnieuw te proberen. Als we de wereld door onze aanwezigheid ook maar een heel klein beetje beter maken, zal ons leven de moeite waard zijn geweest.

Nu, met deze wijze woorden, eindigt de cursus Compassie toch echt. Wat heb ik zelf van de cursus opgestoken? In ieder geval heb ik geleerd om een boek van meer dan 200 pagina’s met veel informatie om te werken in 12 handzame artikeltjes waarin de essentie van de cursus zoveel mogelijk in tact bleef. En hopelijk interessant om te lezen voor de volgers van Eigenwijs Blij. Ik heb zelf voornamelijk geleerd hoe je zonder zweverigheid, op een praktische manier handen en voeten kunt geven aan het streven naar een wereld waarin ruimte is voor vriendelijkheid. De situatie in de wereld kan soms heel beangstigend zijn en dan is het fijn dat meer mensen hun best willen doen om niet te vervallen in een gevoel van onveiligheid, maar de moeite willen nemen om er iets goeds van te maken. Bij die mensen, daar wil ik graag bij horen.

Het is wat dat betreft heel bemoedigend dat een boek als Compassie door zoveel mensen wordt gelezen, inmiddels is er in 2017 een geïllustreerde 4e druk verschenen.

In de serie ‘Compassie in 12 stappen volgens Karen Armstrong’:

Te koop bij De Groene Boekenshop, je eigen favoriete boekhandel en bovendien bij bol.com.

Elisabeth van der Veen
Ondernemer
Tuiniert samen met Jan. Probeert de Griekse taal onder de knie te krijgen. Is creatief met naald en draad.