Groei & Gelijkheid

Op weg naar een vriendelijker wereld – Stap 2: Kijk naar je wereld

In 2011 schreef Karen Armstrong het boek Compassie, een cursus in 12 stappen op weg naar een wereld waarin op een meelevender manier wordt omgegaan met onze medemensen. Volgens haar levert dit niet alleen maar plezier op voor onszelf, maar is het mondiaal bezien noodzakelijk: dankzij de globalisering is de wereld en de mensen die er in wonen zo met elkaar verbonden, dat een ramp of een oorlog aan de andere kant van de wereld invloed heeft op ons. Het is goed om te leren hier op een effectievere manier mee om te gaan met oog voor de mening en gevoelens van anderen.

Ik besloot om de 12 stappen uit het boek Compassie gedurende een langere periode stap voor stap uit te voeren. Stap 1 is Meer weten over compassie, en mijn voornemen was om de Koran te gaan lezen. Het is de vertaalde versie van Kader Abdolah geworden, omdat deze versie toegankelijker is voor mensen die niet in de islamitische traditie zijn opgegroeid. Het was heel erg interessant om te lezen vanuit welke gezichtspunten moslims naar de wereld en naar hun medemensen kijken. Het is een robuustere manier van kijken en volgens Karen Armstrong komt dit voort uit hoe de samenleving was georganiseerd in de tijd, waarin de Koran is ontstaan.

Stap 2 is Kijk naar je wereld. Karen Armstrong stelt voor om, zoals zij dat formuleert, in concentrische cirkels van compassie te denken. De eerste cirkel wordt gevormd door de familie, daarna wordt de cirkel groter en gevormd door vrienden en mensen om je heen, de grootste cirkel tot besluit betreft het land waarin je woont.

Om te beginnen ga je nadenken over de familie waaruit je voortkomt, het gezin waarin je bent opgegroeid. Welke plaats had je in dat gezin: was je de oudste of jongste, of misschien enig kind? Wat was de relatie met je ouders en, als ze nog leven, hoe is die relatie nu? Welke rol speel je nu in dat gezin en welke veranderingen hebben daarin plaatsgevonden? Ikzelf ben opgegroeid als oudste in een gezin met 3 kinderen, waarbij de middelste, mijn broer, als kind al ernstig ziek was. Hij is overleden toen ik nog thuis woonde en zo’n gezinssituatie heeft onherroepelijk invloed op hoe ik nu in het leven sta. Regelmatig merk ik door de manier, waarop ik op sommige situaties reageer, hoe groot die invloed nog is.

Bij de volgende, grotere cirkel: vrienden, buren, maar ook collega’s op het werk. Denk eens na over je vriendschappen. Lijken je vrienden op elkaar of is het juist een bont gezelschap van heel verschillende mensen? Als je vrienden verdriet of problemen hebben, hoe ga je daar dan mee om, en welke vrienden zoek je op als er met jou iets is? Werk je met collega’s, hoe zijn dan de relaties op het werk? Ik werk bijvoorbeeld heel graag als zelfstandige en dat heeft vast te maken met dat ik graag zelf mijn beslissingen neem.

Het doel van nadenken over je eigen situatie is om bepaalde omstandigheden niet als vanzelfsprekend te nemen, maar actief te zoeken naar je eigen plaats in de cirkels. Je kijkt weer met een frisse blik naar je leven en komt daardoor uiteindelijk op nieuwe gezichtspunten. En, daar gaat het uiteindelijk om, met meer compassie voor jezelf en de anderen om je heen.

De cirkels kunnen steeds groter worden al naar gelang je manier van leven en je activiteiten, maar de grootste cirkel wordt gevormd door het land waarin je bent geboren, of waarin je nu woont. Er zijn landen op de wereld, waar je nu liever niet wilt wonen, omdat er oorlog is, bijvoorbeeld in Syrië. Op welke manier kunnen we een bijdrage leveren om die mensen weer een gelukkiger leven te laten leiden? Deze problemen zijn niet een-twee-drie op te lossen, maar door er met aandacht over te denken komt een oplossing misschien wel dichter bij. Karen citeert Xunzi, een Chinees die lang geleden in het toen zeer roerige, gewelddadige China leefde. Ondanks die barre omstandigheden bleef hij een rasoptimist: hij vond dat iedereen een kracht voor het goede in de wereld kon worden.

Te koop bij De Groene Boekenshop, je eigen favoriete boekhandel en bovendien bij bol.com.

Elisabeth van der Veen
Ondernemer
Tuiniert samen met Jan. Probeert de Griekse taal onder de knie te krijgen. Is creatief met naald en draad.