Huis & Tuin

Halogeen vervangen door led: de voordelen en nadelen

Sinds de opkomst van de ledlamp zijn in de meeste huishoudens in razend tempo alle gloeilampen en spaarlampen vervangen door led. Dat scheelt een hoop energie en geeft prima licht. Maar bij ons thuis bleven de halogeenlampen nog hangen. Die lagen nog gewoon in de winkel terwijl een led-variant met twee pinnetjes leek te ontbreken. Maar daar is nu verandering in gekomen. Wie wat beter zoekt vindt ook G4, G9 en GU10 ledlampen. Wat zijn de voor- en nadelen en kan het uit om halogeenlampen te vervangen door led?

Halogeen versus led

Een halogeenlamp is gewoon een gloeilamp, maar bij de halogeenlamp is de bel gevuld met gas van broom of jodium, beide halogenen. Die zorgen ervoor dat de gloeidraad heter wordt dan bij een gewone gloeilamp, waardoor een groter deel van de energie wordt omgezet in zichtbaar licht. Het rendement van een halogeenlamp is daardoor zo’n 15 tot 20 procent hoger dan het rendement van een gloeilamp.

Een ledlamp heeft geen gloeidraad, maar ‘licht-emitterende diodes’, afgekort: led. Het verschil in rendement is enorm. Een ledlamp kan met zo’n 15 procent van de energie net zoveel licht maken als een ouderwetse gloeilamp en is ook 8 tot 10 keer zuiniger dan de halogeenlamp. Een kleine aantekening: led’s met hoog vermogen zijn minder zuinig dan die met laag vermogen en ledlampen worden nog volop doorontwikkeld.

G4 lampen in mijn kroonluchter

Bij ons in de woonkamer hangt een kroonluchter van de IKEA met daarin 7 G4 halogeenlampjes. Regelmatig valt er een lampje uit en prik ik er een nieuwe in. Voor mijn gevoel gaat dat zo snel dat ik standaard een handjevol IKEA halogeenlampjes in de schuur heb liggen, zodat ik ze snel kan vervangen als het nodig is. Ze kosten € 1,49 per twee (€ 0,75 per stuk), leveren een lichtsterkte van 100 lumen voor 10 Watt (energielabel C) en hebben een warmte van 2800 Kelvin. De gemiddelde levensduur van de halogeenlamp is 2.000 uur.

halogeen-vervangen-led-energielabel

Inmiddels bestaan er ook ledlampen die in een G4 fitting passen. Het aanbod lijkt nog klein, ik moest best even zoeken naar de aanbieders en vond eigenlijk alleen Philips en Osram. Ik koos voor Philips en bestelde een doosje “Philips CorePro LEDcapsule 1.2-10W 830 G4” bij budgetlight. Ik betaalde € 4,25 per stuk. De LEDcapsule heeft een lichtsterkte van 107 lumen voor 1,2 Watt (energielabel A++) en heeft een warmte van 3000 Kelvin. De gemiddelde levensduur van de ledlamp is 15.000 uur.

Kosten halogeen versus led

De ledlamp is dus fors duurder in aanschaf, € 4,25 ten opzichte van € 0,75. Dat is bijna 6 keer zo duur. Maar de verwachte gemiddelde levensduur is met 15.000 uur ook 7,5 keer de 2.000 uur die de halogeenlamp meegaat. Puur op basis van de levensduur kan het dus al uit om ledlampen te kopen in plaats van halogeenlampen.

Maar een flink deel van de kosten van verlichting zit niet in de lampen zelf, maar in het stroomverbruik. De halogeenlamp gaat dus zo’n 2.000 uur mee en verbruikt 10 Watt. Dat is samen 20 kWh, waarvoor je ongeveer € 4,40 moet betalen aan je energiebedrijf (prijspijl 2015/2016). De halogeenlamp verbruikt in die zelfde tijd slechts 2,4 kWh en kost € 0,53 aan stroom.

Als ik hetzelfde uitreken voor de levensduur (15.000 uur) van de ledlamp, dan kost de ledlamp € 3,96 aan energie, terwijl de halogeenlamp € 33,- kost. Maar in die tijd moet je dus wel 7,5 keer nieuwe halogeenlampjes kopen. De totale kosten voor 15.000 uur licht van een G4 ledlamp komen inclusief aanschaf en energie op € 8,21. De totale kosten voor 15.000 uur licht van G4 halogeen komen inclusief energie en 7,5 lampen op € 38,63. In onze kroonluchter zitten zeven lampjes, waardoor deze bedragen ook nog keer zeven moeten. De totale besparing komt daarmee op de looptijd van de ledlamp op dik € 200,-.

Financieel is er dus geen twijfel over mogelijk. Vervang halogeenlampen in je huis zo snel mogelijk door led. Want met halogeen ben je dief van eigen portemmonnee.

Ervaring met led als vervanger voor halogeen G4

Bij verlichting gaat het natuurlijk om meer dan alleen de kosten. Verlichting geeft sfeer aan een huis. Hoe is de ervaring?

Het eerste dat me opviel toen ik de G4 ledlampen zag was het formaat. Ze zijn een flinke slag groter dan de halogeenlampjes die ze vervangen. Ik denk dat dat in de meeste gevallen geen probleem is, maar wellicht dat ze in sommige lampen niet goed passen of een klein beetje uitsteken. Heb je een hele kleine lampenkap, dan zou ik dat even checken.

Verder heb ik me wat verkeken op het verschil in kleurwarmte tussen de lampen. De halogeenlamp heeft 2800 Kelvin en de ledlamp 3000. Op de verpakking staat een balkje met daarin een streepje bij die 2800 en 3000 en dat lijkt een klein verschil. Maar de ledlamp is toch wel flink witter dan de halogeenlamp. Voor goed licht is dat prima, maar voor een romantische sfeer is de warme lamp wellicht wat geschikter. Overigens zie ik bij nader onderzoek dat IKEA binnenkort ook ledlampen voor een G4 fitting komt die 2700 Kelvin hebben en daarmee juist wat warmer zijn dan de halogeenlamp. Je kunt dus beide kanten op, maar ik raad aan dat wel even goed te checken.

halogeen-versus-led-lichtwarmte
De lamp linksvoor is led (107 lumen, 3000 Kelvin), de andere lampen zijn halogeen (100 lumen, 2800 Kelvin)

Ledlampen bij een transformator

Sommige halogeenlampen werken met een transformator. Die trafo’s kunnen een probleem zijn omdat ze een minimum spanning nodig hebben en led veel minder stroom verbruikt. Heb je halogeenlampen met een transformator, dan is het vaak slimmer om de transformator ook te vervangen. Ik heb hier nog geen ervaring mee, maar op internet is voldoende uitleg te vinden hoe dat moet.

Moet je halogeenlampen vervangen door led?

In mijn ogen is er geen reden om halogeen niet te vervangen door led. Het werkelijke prijsverschil is enorm en je bent echt dief van eigen portemonnee als je nog halogeenlampen gebruikt. Het aanbod begint te groeien en er zijn verschillende kleurwarmtes te koop. Dus als het volgende lampje kapot gaat, vervang het dan niet door halogeen, maar door led!

Remi van Beekum on LinkedinRemi van Beekum on Twitter
Remi van Beekum
Permacultuur/voedselbos @ De Hommelgaard
Permacultuur/voedselbos @ de Hommelgaard | Ondernemer @ Kiemfabriek | online communicatie voor duurzame/sociale bedrijven | gitaarmuziek | duurzaamheid | man van Cecile | vader van Emily | Eext/Drenthe