Lezen & Media

Boekrecensie Op Scheppen! van Sandra Alderden, over het permacultuur-leven

Sinds ik besmet ben met het permacultuur-virus, verslind ik een hoop boeken over permacultuur, voedselbossen en eetbaar landschap. De meeste boeken beginnen met een inleiding op de permacultuurprincipes en geven vervolgens een hoop technieken om een moestuin, tuin of bos in te richten om zowel een hoop eten voor de mens op te leveren als de biodiversiteit een handje te helpen. Sandra Alderden pakt het in Op Scheppen! anders aan. Het boek (dat ik van haar kreeg) staat vol persoonlijke verhalen, anekdotes, recepten en praktische uitleg en is mooi geïllustreerd en opgemaakt. Eigenlijk is het geen boek over permacultuur, maar over een permacultuur leven.

Over de auteur

Sandra Alderden komt uit een tuindersfamilie, diepgeworteld in Aalsmeer, die generaties lang fruitbomen, aardbeien, rozen en seringen verbouwde. Via allerlei omzwervingen kwam ze in een boeddhistisch klooster in Frankrijk terecht waar ze Santi ontmoette. Santi was gevlucht uit Laos en in Frankrijk terechtgekomen. Ze werd een aantal jaren boeddhistische non in een bruine pij met een kaal hoofd. En via Ierland kwam ze met Santi terug naar Frankrijk. Daar hebben ze nu samen een boerderij, minicamping en permacultuurtuin.

De permacultuur theorie

In Op Scheppen! komt natuurlijk een stukje permacultuur theorie aan bod. De pijlers (werk met de natuur in plaats van ertegen in, elk element heeft meer dan één functie, laat een (eco) systeem zijn eigen weg volgen) worden uitgelegd. En de ethiek van permacultuur (zorg voor de Aarde, zorg voor de mensen, deel de weelde) wordt beschreven. Verspreid door het hele boek worden stukjes permacultuur theorie uitgelegd en toegepast. Heb je nog nooit een boek over permacultuur gelezen, dan krijg je de essentie dus zeker mee.

Anekdotes en persoonlijke verhalen

De basis van Op Scheppen! bestaat uit een serie persoonlijke verhalen waarin permacultuur een plek vindt. Een persoonlijk verhaal over hoe koud een kaal nonnenhoofd in de winter kan zijn verandert zo ineens in een uitleg over mulchen. Want ook de grond houdt er niet van om kaal te zijn. Wil je geen onkruid? Wil je de grond beschermen tegen kou in de winter, tegen hitte in de zomer, tegen erosie? Of wil je de bodem voeden? Mulchen, het bedekken van de bodem met organisch materiaal, is eigenlijk altijd de oplossing.

En een verhaal over hoe mooi Nederland er vanuit een vliegtuig uitziet als een lappendeken wordt gevolgd door een uitleg van de nadelen van ploegen, spitten en monocultuur (je doodt bijna alle wormen, schimmels en bacteriën in de bodem en veroorzaakt erosie, co2-uitstoot en verarming van de grond). Daarna volgt ook meteen de uitleg van hoe het wél kan en dat tuinieren prima kan, zelfs beter werkt, als je niet spit en meer verschillende gewassen combineert.

Humor

Wat ook opvalt aan Op Scheppen! is de humor waarmee het geschreven is. Zo kun je ineens een pagina tegenkomen met ‘Wijs advies van een boerenvrouw’. Ik zal hier vier adviezen citeren:

  • Wanneer je een taartvorm hebt geleend, breng ‘m dan terug met een warme taart erin
  • Het is veel gemakkelijker ontbijt te gaan halen van een kip dan van een varken
  • Het is gemakkelijk om een leeg huis schoon te houden, maar moeilijk erin te
    wonen
  • Zelfgemaakt is altijd beter dan gekocht in een winkel

Zelf doen!

Verspreid door het boek kom je soms een kader ‘zelf doen’ tegen. Daarin leer je vaak in ongeveer een pagina hele pragmatisch hoe je iets zelf kunt doen. Denk aan een Lasagne tuinbed (sheetmulchen), een Hugelkultur (een heuveltje op een aantal stammen en takken die door hun rotting een warmer microklimaat maken), een truc om zelf Gemakkelijk aardappels te telen en een uitleg Maak je eigen wormenbak (dat is eigenlijk een snelle composthoop waar de wormen het composteren voor je versnellen).

Recepten

Ook kom je een hoop recepten tegen in het boek. Het zijn meestal eenvoudige recepten met slechts een handjevol ingrediënten voor eerlijk eten van het land. Een paar willekeurige voorbeelden:

  • Pompoen met appel uit de pan
  • Anti-griep elixer met honing uit het klooster
  • Zelfgemaakt ijs
  • Salie en Peterseliepesto van eigen land
  • Brandnetelsoep
  • Zelfgemaakte notenpasta

Bij ons thuis (dochter van 4) vliegen de potten pindakaas er doorheen. Dus dat laatste recept gaan we zeker maken. Nooit geweten dat pindakaas zo makkelijk is om zelf te maken!

Het oordeel: recensie Op Scheppen! van Sandra Alderden

Op Scheppen! is een verrassend ander boek over permacultuur. De no-nonsense mentaliteit en pragmatische aanpak van Sandra en Santi zijn verfrissend en de humor en anekdotes maken het een leuk boek om te lezen. Het boek zit vol mooie foto’s en illustraties. Niet alleen over permacultuur. Maar vooral over een permacultuur manier van leven. Zo krijg je 199 pagina’s leesplezier en inspiratie. En dan heb ik het voorwoord van Joris Luyendijk (“Zeker tien jaar verdiep ik mij nu in duurzaamheid en permacultuur is met het ‘cradle to cradle’ concept de sterkste en meest inspirerende oplossingsrichting die ik ben tegengekomen.”) nog niet eens genoemd.

Op Scheppen! kopen

Het boek Op Scheppen! is een non-profit project. De opbrengst gaat terug in het land door bijvoorbeeld de aanplant van bomen en struiken of andere permacultuurprojecten. Het wordt uitgegeven door Anoda Publishing (ISBN: 9789463679220). Het boek is overal te koop (bijvoorbeeld via onderstaande link naar bol.com). Maar als je het rechtstreeks bij Sandra koopt (even mailen naar hello@simplypermaculture.com) kunnen ze net even wat meer bomen planten.

Remi van Beekum on LinkedinRemi van Beekum on Twitter
Remi van Beekum
Permacultuur/voedselbos @ De Hommelgaard
Permacultuur/voedselbos @ de Hommelgaard | Ondernemer @ Kiemfabriek | online communicatie voor duurzame/sociale bedrijven | gitaarmuziek | duurzaamheid | man van Cecile | vader van Emily | Eext/Drenthe