Met MBTI stress herkennen en beheersen: Was That Really Me?
Jezelf en anderen een beetje beter leren kennen met behulp van MBTI is hartstikke interessant. Maar toch blijven de omschrijvingen vaak steken op hoe je als bepaald type in het leven staat op een gewone, neutrale dag. Onder stress verander je: ook hoe je dan bent, kun je beschrijven aan de hand van MBTI. Ik leerde dan ook een hoop van het boek Was That Really Me? van Naomi Quenk.
Wat is MBTI ook al weer?
De Myers-Briggs Type Indicator is geboren uit de theorieën van Carl Gustav Jung. Jung was van mening dat mensen een voorkeur hebben voor de manier waarop ze de wereld ervaren en beoordelen. Moeder en dochter Katharine Cook Briggs en Isabel Briggs Myers zijn medio vorige eeuw verdergegaan met het ontwikkelen van deze theorie. Zij kwamen tot vier tegenstellingen: Extroverted tegenover Introverted, iNtuition tegenover Sensing, Thinking tegenover Feeling en Judging tegenover Perceiving. Iedereen heeft een voorkeur waardoor types van vier letters ontstaan. Bijvoorbeeld ENFJ of ISTP. De wetenschappelijke basis van MBTI is wat discutabel, maar in de praktijk blijkt MBTI (in ieder geval voor mij) een geweldig hulpmiddel om zelf te groeien en anderen beter te begrijpen.
Eerste deel boek gaat ene hersenhelft in, andere uit
Het uitgangspunt in MBTI-beschrijvingen is vaak de positieve, geprefereerde ‘functies’. Wat je voedt groeit, zo ook geprefereerde manieren van omgaan met situaties. Zo ben ik bijvoorbeeld INFJ. Samengevat betekent dit dat ik meer energie krijg van in mijn eentje of in een kleine groepje zijn (I) dan in groot gezelschap; dat mijn hoofd overuren draait in het zien van patronen, trends en mogelijkheden (N); dat ik gevoelig ben voor doen wat moreel juist is (F); en dat ik dat alles graag op een gestructureerde manier aanpak (J). Echter, onder stress kunnen we heel ‘out of character’ reageren op onze omgeving. Volgens Naomi Quenk, die dit onderwerp al jaren bestudeert, komt dat omdat we dan teruggrijpen op de functies waar we juist niet zo goed in zijn: being in the grip of one’s inferior function.
In de eerste 60 pagina’s legt ze uit hoe dat allemaal werkt. Ze vertelt over de ideeën van Jung en over hoe er een hiërarchische structuur is tussen je dominante functie, je hulpfunctie (auxiliary), je tertiaire functie en je inferieure functie. Allemaal enerzijds wat zweverig en anderzijds behoorlijk technisch. Ik kwam er eerlijk gezegd niet met goed fatsoen doorheen. Je kunt ook gewoon voor waar aannemen dat je zogenaamde ‘inferieure functie’ de kop opsteekt in het geval van flinke stress. Dit gaat in zijn werk als tweetrapsraket. Eerst ga je je dominante functie juist verder overdrijven en als dat dan niet tot gewenste resultaten leidt, schiet je alsnog in je inferieure functie. Hoe dat eruit ziet verschilt dus per type.
Alle MBTI-types onder stress: herkenbaar en soms hilarisch
Het tweede deel van het boek bestaat uit de beschrijving van de verschilde types onder stress (in the grip). Mijn stressgedrag deel ik met de INTJ. De INTJ’s en de INFJ’s zijn de visionaire masterminds en idealisten: oftewel de perfecte paranoïde dictators onder stress, ahem. Erg interessant om te lezen en zeer herkenbaar hoe ik als INFJ inderdaad verval in hedonisme, control-freakerig gedrag en de overtuiging dat de hele wereld expres tegen me is als ik onder grote stress sta of te weinig slaap.
Deze hoofdstukken zijn duidelijk, heel uitgebreid en op een leuke manier gelardeerd met (soms hilarische) ervaringen van ‘echte mensen’. En vooral interessant is natuurlijk hoe je op deze manier stress in een vroeg stadium kunt herkennen, zodat je indien mogelijk gas terug kunt nemen.
Mooie hekkensluiter in mijn bibliotheek
Was That Really Me? – How Everyday Stress Brings Out Our Hidden Personality is geen gezellig boek voor MBTI-beginners. Dan kun je beter een ander boek aanschaffen of gewoon wat rondsnuffelen op internet. Toch ben ik blij dat ik dit boek als hekkensluiter aan mijn MBTI-boekenplank kan toevoegen. Als reminder hangt het schemaatje met de vier stappen van stress voor de INFJ op de muur bij mijn bureau. Zo’n reminder kan ik namelijk goed gebruiken, zo af en toe.
Specificaties van het boek
- Titel: Was That Really Me? – How Everyday Stress Brings Out Our Hidden Personality
- Auteur: Naomi L. Quenk
- Gepubliceerd in: 2002, update van ‘Beside Ourselves’
- Uitgeverij: Davies-Black Publishing
- Aantal pagina’s: 349
- ISBN-13: 9780891061700
- Formaat: paperback
