Het overkomt ons niet heel erg vaak: dat we een kledingstuk weg moeten doen, omdat het zo erg is versleten, dat het echt ondraagbaar is geworden. Dat dat in het verleden heel anders was, wordt buitengewoon informatief en prettig leesbaar beschreven door Ileen Montijn in haar boek: Tot op de draad, de vele levens van oude kleren.

Wij vinden onszelf heel duurzaam, als we alleen tweedehands kleding kopen en kleding die we zelf niet meer willen dragen naar de kringloop brengen, maar Ileen Montijn beschrijft in haar boek dat het hergebruik van kleding van alle tijden is en in onze tijd, alhoewel om een andere reden, weer net zo noodzakelijk is.

Textiel is door de eeuwen heen altijd relatief duur geweest en het was dan ook in het verleden een hele klus om in ieder geval warm aangekleed te blijven, over modieus aangekleed zijn konden de meeste mensen niet eens nadenken, schoon en heel was al een prestatie. Eigenlijk is alleen een korte periode vanaf de zeventiger jaren in de 20e eeuw tot de recente bewustwording van verspilling van grondstoffen, textiel in overvloed beschikbaar geweest, althans in de westerse wereld. Daarvoor werd elk lapje zo goed mogelijk benut om maar geen nieuwe stof te hoeven kopen.

Het inzamelen van textiel is ook al absoluut niets nieuws, en zelfs buitengewoon lucratief. De ingezamelde textiel, die bijvoorbeeld ook in containers voor goede doelen terecht komt, wordt in Nederland door een klein aantal sorteerbedrijven verwerkt. Eén van die bedrijven is de Boer Groep, de directeur hoort bij de honderd rijkste Nederlanders in het buitenland!

Overigens wil het helemaal niet zeggen, dat het inzamelen en verwerken van textiel een eitje is. Het vergt een behoorlijke organisatie en het sorteren moet zorgvuldig gebeuren: zowel soorten kledingstukken als verschillende soorten textiel worden uitgezocht om homogene balen gebruikt textiel te krijgen. Bij de Boer Groep verdienen ongeveer 500 mensen hun boterham.

Zuinig zijn met textiel was niet alleen noodzakelijk voor de “gewone man en vrouw”; ook de adel hergebruikte hun kleding vaak eeuwenlang tot het uiteindelijk overgebleven kledingstuk ter beschikking werd gesteld aan een museum. Van het hergebruik van avondjaponnen en trouwjurken staan verschillende leuke voorbeelden beschreven (met foto’s). Daarnaast ontstond er na de crisis in de dertiger jaren van de vorige eeuw een kledingbank voor verarmde adel om toch de stand te kunnen ophouden, en daar werd grif gebruik van gemaakt.

Het laatste hoofdstuk van het boek, De Klerenkringloop, wordt geheel gewijd aan wat er allemaal al wordt gedaan met gerecycled textiel. Wist je bijvoorbeeld dat autointerieurs voor een groot deel uit vervezelde spijkerbroeken worden gemaakt? Ook andere kledingstukken worden gebruikt om nieuwe materialen van te maken, bijvoorbeeld toen het personeel van KLM nieuwe uniformen kreeg en de oude werden vervezeld tot nieuwe artikelen. Ook defensie laat oude uniformen vervezelen tot nieuwe textiele grondstoffen. De technieken om dit te doen worden steeds beter, zodat de kwaliteit van de hergebruikte materialen ook steeds beter wordt.

De inventiviteit van mensen, en vooral vrouwen, om na de oorlog met het weinige textiel wat er was iets leuks te maken, was haast onbegrensd. Trouwjurken van parachutestof, kleding van jute-zakken en meelzakken, je kon het zo gek niet bedenken. Het is bijna niet samen te vatten, zoveel informatie over het hergebruik van textiel heeft Ileen Montijn in haar boek verwerkt. Het is een feest om te lezen!

Specificaties van het boek

• Titel: Tot op de draad
• Auteur: Ileen Montijn
• Gepubliceerd in: mei 2017
• Uitgeverij: Atlas Contact
• Aantal pagina’s: 232
• ISBN-13: 9789045033792

Elisabeth van der Veen

Ondernemer

Tuiniert samen met Jan. Probeert de Griekse taal onder de knie te krijgen. Is creatief met naald en draad.