Geen zinnige discussie zonder Hans Rosling en Gapminder
Ik geef het toe, ik ben best wel een wijsneus. Al jaren meng ik mij graag in discussies over wereldwijde problemen. Toch was ik al in de dertig toen ik voor het eerst over TFR, de Total Fertility Rate, van landen hoorde. Door schade en schande wijs geworden, begon ik mijzelf danig voor te lichten. Waar je het beste blijkt te kunnen beginnen als je echt iets wil weten over de stand van zaken in de wereld? Bij Hans Rosling en Gapminder. Gaat heen en informeert uzelf!
Hans Rosling… wie?
Ik leerde Hans Rosling kennen door gewoon wat rond te snuffelen tussen TED talks. Helaas is hij in 2017 overleden, maar deze bij tijd en wijle uiterst grappige Zweed was jarenlang professor Internationale Gezondheid aan het Karolinska-instituut. In die hoedanigheid kwam hij erachter hoe weinig zijn slimme studenten eigenlijk over de echte wereld weten. Bekijk onderstaand filmpje maar eens. Zouden zijn studenten slimmer of dommer blijken dan chimpansees? En jij?
Meten is weten, maar dan moet je wel de cijfers kennen
Mijn generatie is ermee opgegroeid; zing maar mee: “Een kind onder de evenaar wordt later vaak een bedelaar…” Huh, wat? We groeien op met bepaalde ideeën over de wereld, maar die ideeën raken ook weer ingehaald door een nieuwe realiteit. Zo hebben de meeste Afrikaanse landen een enorme ontwikkeling doorgemaakt de afgelopen 50 jaar. We horen in het nieuws natuurlijk vooral de schrijnende gevallen: meisjes die niet naar school mogen, kindjes met bolle hongerbuikjes en vliegen rond hun ogen… En dat nieuws is ook echt, maar op andere plekken gaat de ontwikkeling razendsnel. Nog zo’n mooi verhaal van Hans Rosling:
Meer zien? Check dan de playlist met alle TED talks van Hans Rosling.
Gapminder: zelf in data rondsnuffelen
Leuk, al die talks, maar wil je zelf eens tussen die data rondkijken? Daarvoor heeft Hans Rosling samen met anderen al die data ontsloten via Gapminder.org. Deze website is een soort CBS-plus. Je kunt hier de meest fantastische grafieken zelf produceren, data tegenover elkaar uitzetten, ontwikkelingen door de jaren heen visueel maken. Echt fantastisch!
Ook kun je nogmaals testen hoeveel niet-kloppende ideeën je zelf hebt over de wereld waarin wij leven. Haal jij de Gapminder-test? Zoals ze zelf met een snufje Scandinavische humor zeggen: “If you don’t pass the test, don’t worry: we won’t tell anyone and you can try again later.”
Dollar Street: hoe leven mensen nou echt
Als je wel meer gevoel wil krijgen bij de dagelijkse praktijk die hoort bij de huidige inkomensverdeling, maar geen zin hebt om in allerlei data rond te wroeten, kun je ook een kijkje nemen bij Dollar Street. Dit onderdeel van Gapminder heeft ten doel om je te laten zien ‘How people really live’.
We visited 264 families in 50 countries and collected 30,000 photos. We sorted the homes by income, from left to right.
Benieuwd met welk speelgoed arme en rijke kinderen wereldwijd spelen? Nou, dit dus:
Kijk zelf maar eens rond. Zie je nog wat verrassends?
Visualisatie maakt data tastbaar
En dat is de kracht van Hans Rosling, Gapminder en Dollar Street: data worden visueel en daardoor tastbaar. Ik leerde enorm veel bij door zijn TED talks en door zelf op onderzoek uit te gaan in deze data. En als ik tijdens een discussie denk dat er een verband tussen het een en het ander zit, probeer ik altijd te onthouden dit ook echt te checken met Gapminder. Want dat discussieert toch een stuk fijner en geinformeerder!
