Veel oude apparaten verbruiken veel meer stroom dan nodig is. Andere apparaten hebben een hoog sluipverbruik. MilieuCentraal adviseert een koelkast van zeven jaar of ouder nu te vervangen, omdat koelkasten tegenwoordig 60 procent zuiniger zijn dan koelkasten van zeven jaar geleden. De investering verdien je dus snel terug. Wil je écht weten hoeveel stroom een apparaat in je huis verbruikt? Dan zou je een energiemeter kunnen gebruiken. Die kun je kopen voor zo’n € 20,- euro of als je geluk hebt kun je er een paar lenen van Buurkracht. Hier mijn ervaringen met mijn speurtocht naar energieslurpers.

Buurkracht en energiecoöperatie Winsum Duurzaam

Onze energiecoöperatie, Winsum Duurzaam VanOns, deed in samenwerking met Buurkracht een project waarbij iedereen gratis een paar dagen een koffer met vier energiemeters mocht lenen. Iedereen in het dorp kon zich via de site aanmelden. Vervolgens gaan de koffers van buurtgenoot naar buurtgenoot door het dorp tot iedereen een paar dagen heeft kunnen meten. In de koffer zitten vier energiemeters, een handleiding en een lijst met het gemiddelde stroomverbruik per veelgebruikt apparaat. Die gemiddelden zijn afkomstig van MilieuCentraal.

Hoe werkt een energiemeter?

In de koffer trof ik vier “EcoSavers Energie Meter Mini” aan. Ze werken heel eenvoudig. Je stopt hem in een stopcontact, drukt met een pen een paar seconden op het resetknopje en steekt de stekker van het apparaat dat je wilt meter erin. Vervolgens noteer je op een papiertje even het apparaat en de begintijd en na 24 uur kun je het verbruik uitlezen. Er zit een knopje ‘mode’ op. Daarmee kun je het real-time verbruik (Watt), het voltage, het totale verbruik (kWh) aflezen. Ook kun je jouw prijs per kWh instellen en daarmee het totale bedrag uitlezen. Dat laatste heb ik niet gedaan, want dat reken ik op papier uit. Ik betaal nu € 0,21372 per kWh bij Energie VanOns.

Meten per dag of per keer

Veel apparaten staan altijd aan. Denk aan een koelkast, vriezer, je wifi-router of decoder. Bij ons zitten de decoder en de router trouwens aan een stekkerblok met schakelaar en gaan ze ‘s nachts uit. Die apparaten kun je het beste 24 uur meten en dat vermenigvuldigen met 365 om het jaarverbruik uit te rekenen. Andere apparaten zijn logischer om per keer te meten. Denk aan de wasmachine, de wasdroger en je koffiezetapparaat. Bij een wasmachine of vaatwasser maakt het trouwens ook nog uit welk programma je kiest. Dus daar zou je even een meting per keer kunnen doen per veelgebruikt programma.

Er zijn een paar apparaten die ik wat lastig vond om te meten. Zo blijkt de stekker van het keukenboilertje, waarvan ik vermoed dat het een onzuinig hoog energieverbruik heeft, weggewerkt te zitten achter de plank onder het aanrecht. Ook de cv-ketel blijkt lastig te meten in mei. Want als je niet stookt, draait de pomp van de cv ook niet. Maar gelukkig zijn de meeste apparaten eenvoudig te meten en kun je in een paar dagen van het gros van de apparaten in je huis het energieverbruik meten.

Mijn speurtocht naar energieslurpers

Het is handig om even in de agenda te checken wat een handig moment is waarop je elke dag kunt, zodat je een paar dagen op rij metingen van 24 uur kunt doen. Bij de dingen die je per keer doet is het handig om even scherp te zijn en niet te vergeten de energieverbruiksmeter er tussen te zetten. Wij haalden de ovenpatatjes al uit de oven toen we ons realiseerden dat we de meter vergeten waren. En ‘s morgens bij het koffiezetten ben ik de meting ook eerst vergeten.

De makkelijkste manier om stroom te besparen: de wasdroger

Een wasje op 40 graden in de ecostand met een niet al te volle trommel kostte 0,37 kWh/ 8 cent. Die zelfde was even later in de droger kostte 1,33 kWh/ 28 cent. Een wasdroger kost mij dus 3,6 keer zoveel stroom, co2-uitstoot en geld als een wasje wassen. En nu zat de trommel halfvol. Zou je het zelfde met een volle trommel doen, dan wordt de was niet of nauwelijks duurder, terwijl de droger veel langer bezig is. Volgens de gemiddelde cijfers zou een wasbeurt 0,5 kWh moeten kosten en een gemiddelde droogbeurt 3kWh. 6x zo veel. En dan te bedenken dat een wasdroger een keuze is, terwijl de meeste andere apparaten dat minder zijn. Je kunt de was ook aan de lijn hangen immers. Wil je energie besparen, dan is het wegdoen van de wasdroger waarschijnlijk de makkelijkste manier.

Het is ook wel leuk om de verschillen per wasbeurt te zien:

• Wasmachine 30 graden eco-stand: 0,29 kWh / €0,06
• Wasmachine 40 graden eco-stand: 0,37 kWh / €0,08
• Wasmachine 90 graden eco-stand: 1,22 kWh / €0,26
• Wasdroger katoen, extra droog, behoedzaam (halfvol): 1,33 kWh / €0,28

Je ziet dat het dus zeker uit kan om de temperatuur wat lager te zetten. Het verschil in energieverbruik tussen een wasje op 30 graden en een wasje op 40 graden valt mee. Maar ga je wassen op 60 of 90 graden, dan gaat het stroomverbruik van je wasmachine flink omhoog!

Sluipverbruik van modem, decoder, tv en stereo

Bij ons in huis staan een hoop apparaten samen op en in hetzelfde tv-meubel. We hebben ze gegroepeerd in twee stekkerblokken met schakelaar.

• Modem met wifi, smart-tv, dvd-speler, stereoset – gaat ‘s morgens aan als we wakker worden en gaat weer uit als we gaan slapen.
• Decoder voor tv en spelcomputer – gaat alleen aan als we tv kijken.

We gingen er vanuit dat dat een hoop stroom scheelt op jaarbasis. Want meestal kijken we geen tv en decoders staan erom bekend stroom te verbruiken als je ze niet nodig hebt. En ook de wifi hebben we ‘s nachts niet nodig.

De modem, smart-tv, dvd-speler en stereoset (alles in standby) blijken 0,014 kWh per uur te verbruiken. Door ze elke nacht uit te zetten besparen we dus €8,74 per jaar. Als je nog een paar weken per jaar op vakantie gaat en de boel dan uitdoet kun je wellicht € 10,- tot € 12,- per jaar besparen.

De decoder gaat sneller. Die heb ik los gemeten zonder de spelcomputer. Die van ons kost € 30,20 per jaar als je hem altijd aan zou laten staan in standby. Ik schat dat we nog geen twee uur per week ouderwetse lineaire tv kijken (waarom heb ik dat ding eigenlijk nog?). Dus de stroomkosten voor 52 weken lang 2 uur per week zouden € 0,36 zijn. Door de decoder alleen aan te zetten als we hem nodig hebben besparen we € 29,84 per jaar.

Stroomverbruik koelkast en vriezer

De koelkast en vriezer staan altijd aan en kosten een hoop stroom. Daarnaast zijn er juist bij die apparaten grote verschillen in stroomverbruik. Een oude koelkast verbruikt vaak fors meer dan een nieuwe en ook het energielabel maakt uit. Zelf had ik onze koelkast al op de nominatie staan om te vervangen omdat hij wat ouder is. De cijfers:

• Vriezer: Verbruikt 105 kWh per jaar. Volgens de cijfers van Milieu Centraal is 329 kWh gemiddeld. Dus onze vriezer doet het erg goed!
• Koelkast: Verbruikt 215 kWh per jaar. Zelfs nog een beetje beter dan de 221 kWh die gemiddeld is.

Die vriezer tikt mooi aan. Een gemiddelde vriezer kost volgens Milieu Centraal € 70,31 per jaar aan stroom, die van ons maar €22,54! Dat is €47,77 winst per jaar ten opzichte van de gemiddelde Nederlander.

Energieverbruik van een oven

Onze inbouw-oven ging een paar maanden geleden stuk. We hebben hem vervangen door een nieuw en zuiniger apparaat. We hebben zelfs het idee dat we dat terugzien in de energierekening. Dus ik was erg benieuwd naar het verbruik. Dus ik maakte ovenpatat. De oven ging op multi-hetelucht 200 graden. Binnen 10 minuten was hij warm en de patat zat er 20 minuten in. Samen een half uur: 0,68 kWh / €0,15.

Helaas is de tabel met gemiddeld verbruik van Buurkracht/ Milieu Centraal onduidelijk op dit punt. Er staat een gemiddeld verbruik van 80 kWh en € 16,- bij de oven. Dat lijkt me een jaarlijks gemiddelde. Maar het ligt nogal aan je culinaire voorkeuren hoe je je oven gebruikt. Dus ik heb geen idee of ik met 0,68 kWh voor een halfuur hoog of laag zit. Wat ik wel weet is dat een kwartiertje langer of korter meteen impact maakt.

Energieverbruik laptops en telefoons

Ook smartphones en laptops schijnen een hoop stroom te kosten. Maar dat blijkt bij mij enorm mee te vallen.

• Telefoon (Fairphone 2) van 30% accu naar 100% accu: 0,00 kWh / € 0,-
• Laptop (Dell Chromebook) per uur: 0,01 kWh / €0,002

De energiemeters meten tot tienden van een kWh. Toen ik mijn telefoon aan het opladen was, zag ik dat dat 2,5 tot 3,5 Watt kostte. Maar toen hij vol was stond hij nog op 0,00 kWh. Blijkbaar kost het bijna geen stroom om een smartphone op de laden.

Ook mijn laptop valt mee. Ik heb een chromebook. Dat is het besturingssysteem van Google dat erg lichtgewicht is. In feite is het alleen een browser. En daardoor gebruikt hij ook weinig stroom. Een uur aan de oplader werken kostte gemiddeld 0,01 kWh / €0,002. Ik heb ook de oplader van de laptop aan een stekkerblok met schakelaar zitten. Dus die transformator is ‘s nachts niet zinloos stroom aan het verbruiken. Ik kan me voorstellen dat er nog een truc is waarbij je de accu van de laptop steeds een flink stuk leeg werkt en dan kort oplaadt. Maar hoe dat zit weet ik niet.

Conclusie energieslurpers zoeken met een energieverbruiksmeter

Een paar dagen het verbruik energieverbruik meten met een energieverbruiksmeter is leuk om te doen en geeft zeker wat inzicht. Natuurlijk bevestigd het deels wat je al wist:

• Alles wat met warmte en kou te maken heeft kost veel stroom. De rest valt wel mee.
• Het kan zeker uit om apparaten uit te zetten als je slaapt, weg bent of ze niet gebruikt.

Daarnaast kan het interessant zijn om apparaten die veel energie verbruiken te vergelijken en te kijken of en wanneer je ze beter kunt vervangen. Denk vooral aan de koelkast, vriezer, vaatwasser en oven. Er is een flinke kans dat je zo’n apparaat beter kunt vervangen door een nieuwe. Zeker als je huidige apparaat wat ouder is en niet zo’n best energielabel heeft.

Na de teleurstelling met mijn test van de Smappee energiemonitor geeft deze energieverbruiksmeter veel meer inzicht met een veel lagere investering. Voor zo’n € 20,- heb je een prima energieverbruikmeter. Dus als je vermoedt dat een ouder apparaat aan vervanging toe is, kan het zeker een goede investering zijn om eerst een energieverbruiksmeter te kopen en te meten wat hij werkelijk verbruikt. Hieronder een paar links naar mogelijke energiemeters die kunnen helpen. Ik heb zelf getest met de EcoSavers Energie Meter Mini. Maar omdat die uitverkocht lijkt, voeg ik ook een paar andere verbruiksmeters op basis van een stekker toe.

In mijn huis ben ik geen gouden ei tegen gekomen. Het gaat vooral om het stapelen van vele kleintjes en inslijten van gedrag. Elk apparaat dat netjes écht uit is als je hem niet gebruikt scheelt weer een beetje. En al die kleine beetjes tellen samen flink op. Ik schat dat we op die manier ongeveer 200 kWh per jaar besparen en dat is toch weer zo’n € 40,- per jaar.

Remi van Beekum

Permacultuur/voedselbos @ De Hommelgaard

In het dagelijks leven is Remi als Kiemfabriek vooral interim marketeer voor bedrijven en organisaties die de wereld wat mooier maken. Soms rond strategie of management en soms met de handen aan de knoppen in bijvoorbeeld campagnes. Thuis heeft Remi samen met Cecile en Emily een eigen voedselbos en permacultuurproject de Hommelgaard in een klein dorpje in Drenthe. Veel artikelen zijn vooral daarop geïnspireerd.