Dat de kleren in de meeste winkels en webshops onder slechte omstandigheden worden gemaakt in arme landen wisten we al. Maar door het kijken van The True Cost besef ik pas de enorme impact daarvan op de mensen die eraan werken en op het klimaat en milieu. Daar wil ik niet aan meedoen. Op zoek naar manieren waarop ik vanuit Nederland kan helpen de fashionindustrie wat beter te maken. Duurzame en verantwoorde kleding dus. Maar dat is nog best lastig! Hier mijn 7 tips.

The True Cost?

Een paar dagen geleden schreef Cecile al een recensie over The True Cost. De documentaire laat zien hoe de hedendaagse mode-industrie werkt en welke gevolgen dat heeft: voor de mensen in ontwikkelingslanden die tegen lage lonen in gevaarlijke omstandigheden werken, voor onze natuur en ons grondwater én voor het door materialisme gevoede afnemende geluk in Westerse landen. De documentaire The True Cost is onder andere te bekijken via Netflix en iTunes. Ik raad iedereen aan dat te doen.

Wat kan ik vanuit Nederland doen?

Na het kijken van The True Cost was het mij duidelijk: Aan deze fashion industrie wil ik niet meedoen. Maar ik ben al niet zo’n shopper en heb een druk leven en geen tijd om er een hele studie van te maken. De documentaire legt haarfijn de vele problemen van Fast Fashion bloot, maar geeft geen oplossingen. Zelf kan ik de huidige vorm van kapitalisme helaas niet stoppen, maar ik kan wel wel zelf besluiten het met mijn eigen aankopen beter te doen. Hier mijn tips om duurzaam en verantwoord kleding te kopen:

1. Koop minder kleren
De eerste tip is een enorme open deur omdat het zo waar is als een koe: Koop minder kleren. Elk kledingstuk dat je niet koopt, heeft geen negatieve impact.

2. Draag kleding langer
Als je minder kleren koopt, moet je automatisch de kleren die je wel koopt langer of vaker dragen. Daarbij helpt het als je kleding koopt van stoffen die minder snel slijten. Ook is het verstandig om op lagere temperaturen te wassen zodat kleding langer mooi blijft. Sla (vaak korte) modetrends over en koop kleding die wat meer tijdloos is. Daarmee voorkom je dat je kleding die nog prima is niet meer aan wilt omdat ze verouderd voelen.

3. Koop kleding van duurzame merken en winkels
De meeste grote winkelketens pretenderen sociaal en duurzaam te werken, maar in de praktijk zetten ze vaak alleen wat kleine stapjes en zijn de verder erg slecht. Rank a Brand is een onafhankelijke merkenvergelijkingssite die merken uit verschillende sectoren onderzoekt, beoordeelt en vergelijkt op duurzaamheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid. Zij onderzoeken ook de duurzaamheid van kledingmerken.

Ook kiesduurzamemode.nu heeft een lijst fair en sustainable fashion merken en webshops. Door alleen kleding te kopen van de merken bovenaan de ene of op de andere lijst, help je die merken te groeien en zet je de andere merken onder druk om hun aanpak te verbeteren. Koop je toch bij een minder goed merk, koop daar dan de betere varianten zoals bijvoorbeeld kleding van biologisch katoen.

4. Koop kleding in duurzame webshops
Een flink deel van de mode wordt verkocht via webshops en die zijn vaak niet al te best voor het milieu vanwege de verpakkingen, het transport en de vele retouren. Echte duurzame multi-brand webshops in de fashion heb ik in Nederland niet kunnen vinden. Dus we moeten het doen met de bestaande grote webshops. Rank a Brand onderzocht ook een deel van de webshops. Daarin kwam Otto als minst slecht uit de bus. Hier vind je de hele lijst duurzame en minder duurzame webshops.

5. Koop juist uit de armste landen
Na het kijken van The True Cost ontstond er bij ons thuis meteen discussie. Kunnen we nou beter stoppen met kleding kopen uit de armste landen zoals Bangladesh? Is het beter om te kopen uit iets verder ontwikkelde landen of moeten we zelfs terug naar een textielindustrie in Twente? Na wat wikken en wegen denk ik dat het toch beter is om juist wel uit die armste landen te blijven kopen. Zo blijft er in ieder geval geld die kant op gaan. Maar dan alleen in combinatie met druk op de arbeidsrechten en investeringen in sociale projecten. Het liefst zou ik bij elk kledingstuk dat ik koop een euro extra aan de naaister willen geven bovenop haar salaris. Aangezien dat in praktische zin niet uit te voeren is, zou je het wel kunnen combineren met een donatie aan goede doelen en sociale projecten die zich richten op betere arbeidsomstandigheden, vakbonden en dergelijke in die landen. Op die manier kunnen we de naaisters via een omweg helpen zich beter te organiseren en betere arbeidsomstandigheden te eisen zonder daarvoor te vrezen voor hun baan. Op termijn zullen ze dan hopelijk beter betaald worden en gaan bij ons de prijzen omhoog naar een normaal bedrag voor kleding. Rest de vraag aan welk doel ik dan moet schenken. Daar ben ik nog niet uit. Heeft iemand een suggestie? Of zal ik gewoon een euro per kledingstuk aan Rank-a-Brand geven?

6. Kies duurzame stoffen en grondstoffen
Bij het maken van stof voor kleding komen allerlei giftige dingen kijken. Zoals pesticiden op de landbouwgrond en inkten en verven om de stof de juiste kleur te geven. Bij het looien van leer wordt vaak chroom gebruikt wat in afvalwater terecht komt. Pesticiden, inkten en chroom zijn ongezond voor mensen die er mee werken. En vanuit het oogpunt van dierenwelzijn zijn wol en leer geen alternatief. Het beste kun je dus kiezen voor plantaardige stoffen zoals katoen. Kies dan wel biologisch katoen, anders worden er nog steeds pesticiden gebruikt. Verder zou het kunnen dat er nieuwe stoffen op de markt komen op basis van bijvoorbeeld hennep en bamboe. Hiermee help je boeren en de natuur rondom hun boerderijen enorm.

7. Vraag wie jouw kleding gemaakt heeft
Veel grote modemerken besteden de productie van hun kleding uit. Zo zijn ze alleen indirect verantwoordelijk voor wat er in die fabrieken gebeurt. Als een van die bedrijven te hoge eisen stelt, zeggen ze het contract op en gaan ze naar een ander. Hierdoor is er enorme concurrentie en zijn de prijzen te laag. En tegelijk kunnen de kledingmerken zeggen dat ze niet verantwoordelijk zijn voor wat in andermans fabriek gebeurt. Door kledingmerken te vragen wie jouw kleding heeft gemaakt, zet je ze onder druk om openheid te geven over hun leveranciers. Een belangrijke stap richting verbetering. Elk jaar organiseert Fasion Revolution een wereldwijde actieweek vanaf 24 april waarin miljoenen mensen een foto van zichzelf met een kledingstuk plaatsen en daarmee het merk vragen wie dat kledingstuk gemaakt heeft. Wil je daar niet op wachten dan kun je het natuurlijk ook op elk ander moment vragen aan de verkoper in de winkel, de winkeleigenaar of de webcare-afdeling van je favoriete webshop of kledingmerk.

Mijn zoektocht naar verantwoorde kleding begint

Met bovenstaande lijstje ben ik zelf nog niet tevreden. Het is een goede start, maar ik wil hier wel verder mee gaan. Het valt me op dat het voor kinderen een stuk makkelijker is om verantwoorde kleding te kopen. Er zijn bijvoorbeeld allerlei merken die uitsluitend biologische katoen gebruiken. Tijdens mijn (prille) zoektocht naar duurzame fashion kwam ik een aantal merken tegen die als goede voorbeelden gelden. Vaak omdat ze de hele keten als hun verantwoordelijkheid beschouwen. Maar die merken zijn vaak jong en klein en meestal gericht op vrouwen. Het lijkt erop dat het voor mannen nog moeilijker is om fair fashion te kopen. Ik hoop dat dat de aankomende jaren gaat verbeteren! Tips, suggesties en aanvullingen zijn van harte welkom!

Remi van Beekum

Permacultuur/voedselbos @ De Hommelgaard

In het dagelijks leven is Remi als Kiemfabriek vooral interim marketeer voor bedrijven en organisaties die de wereld wat mooier maken. Soms rond strategie of management en soms met de handen aan de knoppen in bijvoorbeeld campagnes. Thuis heeft Remi samen met Cecile en Emily een eigen voedselbos en permacultuurproject de Hommelgaard in een klein dorpje in Drenthe. Veel artikelen zijn vooral daarop geïnspireerd.