Stappenplan: verander je gazon in een bloemenweide met slim grasmaaien
Het is een kwestie van smaak. Sommige mensen willen een gazon als een biljartlaken. Anderen vinden het leuk als het gazon wat gevarieerder is en vol bloemen staat. Ik behoor tot de laatste categorie. Door minder te maaien krijgen bloemen de kans om te groeien en verandert een gazon in een bloemenweide. Een paradijs voor mens en dier. Goed voor bijen, vlinders en friemelbeestjes, heerlijk om in te liggen, mooi om naar te kijken. En het scheelt je ook nog een hoop werk. Wil je ook een gazon vol bloemen? Volg dan onderstaand stappenplan.
Bij toeval veel pinksterbloemen en madeliefjes in het gras
Onze bescheiden tuin heeft een stukje gazon van ongeveer 28 vierkante meter (4*7) met een pergola in het gras (werk in een kleine tuin in de hoogte). Ik had er krokussen in geplant om de bijen in het voorjaar wat te helpen en die mag je na de bloei niet direct maaien. Je moet wachten tot de bladeren verdorren, zodat de plant tijd heeft om weer nieuwe bollen voor volgend jaar te maken. Daardoor maaide ik het gras vaak pas vanaf halverwege mei. Als bonus kwamen er steeds meer bloemen in het gazon naar boven. Het eerste jaar waren het er slechts een handjevol, maar het aantal nam elk jaar toe. Inmiddels staat het (halverwege mei) vol pinksterbloemen en madeliefjes. Ik stel de eerste keer maaien nog even verder uit!
Hoe krijg je het hele jaar veel bloemen in je gazon?
Een vriend van me werkt bij landschapsbeheer en heeft verstand van dit soort dingen. Ik vroeg hem wat ik kan doen om het hele jaar veel bloemen in het gras te krijgen, zonder dat het een onbeheersbare of overwoekerde rommel in de tuin wordt. Ik kreeg een uitgebreide mail met tips en een verwijzing naar de website van Cruydt-Hoeck over het maaibeheer op bloemrijk grasland. Hier de samenvatting:
Verschralen
Sleutel tot een mooie bloemenweide is verschraling van de grond. Wil je een strak gazon met gezond gras, dan kun je je gazon af en toe bemesten; wil je juist bloemen de ruimte geven, dan gebruik je juist geen mest. Maaisel kun je laten liggen als voeding voor een strak gazon en voer je juist af als je wilt verschralen. Het beste is het om het gras te maaien en pas na een dag of twee weg te harken. In die twee dagen kunnen de zaden afrijpen en naar de bodem vallen en kunnen beestjes er nog uit kruipen.
Maaischema
Een bloemenweide valt en staat bij een goed maaischema. Daarvoor zijn twee dingen belangrijk. De grondsoort en het soort bloemen in je weide. Hoe meer voedsel er in de grond zit, hoe sneller het gras groeit en hoe meer het gras de andere planten overwoekert. Heb je hele voedingsrijke grond, dan moet je drie keer per jaar maaien. Zit je op hele schrale grond, dan kan het met slechts één keer maaien per jaar. Cruydt-Hoeck komt met dit maaischema:
- Maai schraal bloemrijk grasland één keer: in september
- Maai matig schraal tot matig voedselrijk bloemrijk grasland twee keer: eind juli en nogmaals in september-begin oktober
- Maai voedselrijk bloemrijk grasland twee keer: in mei-begin juni en augustus-september
- Maai zeer voedselrijk kruidenrijk grasland drie keer: in mei-begin juni, in augustus-september en nogmaals in oktober-begin november of in april
Het is belangrijk om je schema strak te hanteren met maximaal een week of twee speling. Zo krijgen de planten de ruimte om jaar op jaar sterker te worden en zich te vestigen en te handhaven in jouw tuin.
Eerste jaar is investering
Het eerste jaar is een investering. Doordat de bodem nog vol voedingsstoffen zit, zullen grassen vaak snel groeien en de rest overwoekeren. Je kunt dat eerste jaar vaker maaien en zo sneller verschralen. Maai dan als het gras zo’n 20 centimeter hoog wordt. Vanaf het tweede jaar zal het gras al een stuk minder snel groeien en komen er meer bloemen tussen te staan.
Klein beginnen
Ben je bang dat je tuin overwoekert of vind je een strakke grasmat ook mooi of handig, dan kun je natuurlijk ook alleen een deel van je gazon veranderen in een bloemenweide. Zeker in een grote tuin kun je bijvoorbeeld een flinke strook laten verschralen, terwijl je een ander deel wel vaak maait. Zorg er dan wel voor dat het stuk groot genoeg is, omdat voedingsstoffen via regen- en grondwater verspreiden.
Het resultaat: een bloemrijk gazon!
En dan hier het resultaat tot nu toe:
Tip: Lees ook deze test van een grasmaaier met accu’s en een grasmaaier op benzine, met voor- en nadelen en ervaringen.
Hulde! en goed verwoord.
Heel leuk te zien dat het ook op kleine schaal werkt.
Leuke site zeg! Down-to-earth alledaagse info waar ik echt wat aan heb.
Wat betreft dit artikel: dit jaar ga ik mijn dramatisch stukje gras (net zo groot als de jouwe) maar es bebloemen. Niet alleen door verschralen maar ook door grofweg wat bloemenzaadjes te strooien. Of is dat niet handig? Het gras heeft veel gaten met onregelmatige grasplukken, vaak zompig en krijgt veel paardenbloemen. Nog tips? Ik hou beslist niet van een biljartlaken.
Allereerst dank voor het compliment Jacq! Leuk om te horen!
Zelf gaan we waarschijnlijk binnenkort verhuizen. Maar anders had ik er dit jaar voor gekozen om ook bij te zaaien met een mengsel voor bloemrijk grasland. Bovenstaand stappenplan is alweer twee jaar oud. Mijn ervaring is dat er spontaan wel een hoop bloemen opkomen, maar dan met name in de eerste fase. Wij wonen op voedselrijke klei en moeten dus eind mei en september/oktober maaien. Ons gazon staat in de periode maart-april-mei vol bloemen puur door slechts twee keer per jaar te maaien. Maar de tweede periode, dus juli-september is dat een stuk minder en is het toch vooral gras.
Ik vermoed dat het afhangt van je omgeving. Als je toevallig in de buurt veel wilde bloemen hebt, zullen ze zichzelf wellicht uitzaaien richting je tuin. Maar anders kun je ze een handje helpen.
Ik stond op het punt om een mengsel voor bloemrijk grasland te bestellen bij de Cruyd Hoeck. Daar zitten zo’n 20 tot 30 soorten in een keer in. En dat zou je bloemenweide een flinke versnelling moeten geven. Je kunt hier de soort uitzoeken die geschikt is voor je tuin: https://www.cruydthoeck.nl/winkel/mengsels-voor-bloemrijk-grasland/c16 Ze werken wel met vrij grote verpakkingen (ze leveren veel aan gemeenten voor bermen). Dus als je over hebt, kun je delen met buren of het gewoon ergens in een berm in de buurt gooien. Bij voorkeur een stukje dat niet te veel gemaaid wordt.
Als ik het zo lees zit jij op zandgrond (gaten in het gras enz). Paardenbloemen zijn pioniers. Die proberen die gaten dicht te krijgen en halen voeding uit diepere bodemlagen (lange penwortels). Lekker laten zitten want dat vinden de bijen prima. En als je wat andere bloemen bij zaait en overgaat op bovenstaand maaischema (ik vermoed in jouw geval eind juli en nogmaals in september-begin oktober), dan komt het vanzelf goed.
Succes!
Beste….
Ik wil van mijn voortuin van 6/14 meter een bloemenweide maken.
Het is schrale grond; een gezon met veel mos nu…. ligt op het zuidwesten met veel zon.
Hoe pak ik dit aan?
Hoi André,
Ik raad aan het te doen zoals bovenstaand beschreven. Ik vermoed dat je schrale grond hebt die ook flink zuur is. Want mos houdt van nat en/of zuur. Dus als je voortuin flink in de zon ligt, zal het waarschijnlijk zuur zijn. Staan er eiken in de buurt? Of een naaldboom?
De vraag is of het een beetje schraal is of erg schraal. Afhankelijk daarvan moet je 1 x (alleen september) of 2 x (juli en september) per jaar maaien. Tussendoor zou het niet veel hoger dan 50 centimeter moeten worden, anders kom je er niet meer doorheen. Wordt het wel te lang, dan moet je toch een extra keer maaien.
Maaisel afvoeren (niet weggooien, maar op de compost of onder je struiken, bomen, planten die extra voeding nodig hebben).
Hiermee geef je bloemen uit de buurt die zelf uitzaaien de ruimte zich in je tuin te vestigen. Dat zal geleidelijk in een aantal jaren gebeuren. Is dat onvoldoende, of wil je sneller, dan raad ik aan bij Cruydt Hoeck een zaaimengsel te bestellen en in te zaaien. Door de late lente dit jaar zou je dat nog heel snel kunnen doen. Of anders in het najaar.
Succes!
Ik zou zo graag madeliefjes in mijn gazonnetje hebben maar ze willen maar niet groeien …
Ik bemest niet , heb zelfs l zaad van grasmadeliefjes gestrooid maar ook hiermee geen resultaat … Wel paardebloemen maar geen madeliefjes.
Hallo Margo,
Madeliefjes houden van zonnige, maar vochtige en voedselrijke grond. Klei bijvoorbeeld. Als je op droog zand zit, heb je kans dat de madeliefjes het niet naar hun zin hebben in je tuin. Het wordt dan te droog in de zomer en zand heeft meestal minder voedingsstoffen. In dat geval zul je in de omgeving waarschijnlijk ook weinig madeliefjes zien.
Als mijn aanname klopt, zie ik twee mogelijke oplossingen:
– Andere bloemen kiezen die wel bij je grondsoort passen.
– Geleidelijk je grond verrijken. Dat doe je eigenlijk tegengesteld aan wat hierboven staat. Je wilt dan niet verschralen en maaisel afvoeren (in feite de grond en wormen uithongeren). Maar juist organisch materiaal toevoegen. Je zou letterlijk het maaisel van de buren kunnen scoren en over je eigen tuin kunnen verspreiden. Niet te veel in een keer, want dan verstik je het gras. Maar regelmatig een klein beetje. Na een tijdje zul je merken dat er meer wormen in de bodem komen en die zullen het grasmaaisel steeds sneller verteren. Ook moet je bladeren in de herfst laten liggen (dat raad ik sowieso aan, blad weghalen = veel werk, de bodem uithongeren, en insecten doodmaken) . Als je dat een aantal jaren doet, zal de bodem langzaam meer humus krijgen. Daardoor houdt het vocht beter vast (niet meer sproeien in de zomer) en komen er meer voedingsstoffen in de bodem. Het gras zal beter gaan groeien en minder last hebben van droogte. Na een aantal jaren zal de bodem een stuk voedzamer zijn en zou je opnieuw madeliefjes kunnen proberen.
Ik zou voor optie 1 gaan als je snel resultaat wilt. ;-)
Groeten Remi
Hoi Remi, als het gras lang wordt gaat het plat liggen. Hoe maai je het dan nog?
Hoi Brasica,
In mijn ervaring gaat gras (met alle kruidachtigen en bloemen) helemaal niet plat liggen. Misschien wel als je er veel op loopt of in slagregen. Maar al die plantjes hebben zon nodig en buigen zich daarna normaal gesproken weer naar het licht en dus omhoog.
Eind mei staat het gras misschien wel 20 cm hoog en de bloemen en kruiden misschien wel 40 centimeter hoog. Maar als je de grasmaaier dan op de hoogste stand zet, kun je dat prima maaien. En als je wilt maai je het vervolgens nog een keer op een lagere stand.
Het zal daarna geen biljartlaken zijn. Maar dat was ook niet het doel.
Via Gardeners’ World (BBC) leerde ik ‘yellow rattle’ kennen, deze plant parasiteert op grassen en is daarom ideaal om van grasland een diverse bloemenweide te maken in enkele jaren. Info: https://wildseed.co.uk/page/using-yellow-rattle-to-increase-species-diversity
Ik heb zaad gekocht en moet nog uitproberen, maar ben er zeker van dat dit werkt.
Hoi! Ratelaar (grote en kleine) parasiteert inderdaad op grassen. Het gras verdwijnt daar niet van, maar wordt wel zwakker. Daardoor hebben kruiden meer ruimte om te ontwikkelen.
Bij Cruydt Hoeck kun je dat zaad los bestellen of een inheems bloemenmengsel bestellen waar ratelaar doorheen zit. Zie:
https://www.cruydthoeck.nl/advies/ratelaar/t394
Is een normale grasmaaier goed wbt hoogte gras maaien 20 a 22 cm voor een bloemenvelden.
Ik weet niet goed wat een ‘normale grasmaaier’ is. Maar in principe kom je met elke grasmaaier door elke hoogte heen. Alleen bij nat gras en of hoog gras zal je grasmaaier wat harder moeten werken. In de praktijk kun je het beste in halve banen maaien als je merkt dat je grasmaaier er moeite mee heeft. Als je halve banen maait kom je er sowieso doorheen.
Dat is wel dubbel zoveel werk. Maar als je in die situatie komt heb je de afgelopen maanden veel tijd aan grasmaaien bespaard. Dus dat is het waard :-)
Tot slot helpt het enorm als je het maaisel afvoert (als je doel meer bloemen is). Dus als je zo’n bak achter de grasmaaier kunt hangen vang je het maaisel makkelijk op. Door dat weg te halen (composteren voor je moestuin?), wordt de grond onder je gazon armer. Gras gaat daardoor minder hard groeien waardoor kruiden en bloemen meer ruimte krijgen. Doe je dat een paar jaar op rij, dan zul je merken dat het gras minder hard gaat groeien en je dus ook minder hoog gras hoeft te maaien na een paar jaar.
Oké, bedankt voor de tip. Ik heb nog een vraag: ik heb een gewoon grasveldje, kan ik hier in het voorjaar gewoon een goede bloemenmengsel doorheen strooien?
Oe die is lastig. Je kunt wel een inheems bloemenmengsel kopen en door je gazon strooien. Maar waarschijnlijk zal slechts een klein deel kiemen en opkomen. De concurrentie van het gras is, zeker in het begin, hevig. Dat gazon bestaat uit heel veel kleine plantjes die een dikke mat aan wortels maken. Een zaakje dat daartussen valt raakt wellicht de grond niet eens. En als dat wel gebeurt komt er wellicht geen/nauwelijks zon op. En tot slot kan het jonge plantje dan erg lastig wortelen. Een klein deel kan wel kiemen en succesvol worden.
Er zijn een paar opties:
– Eerst een paar jaar goed verschralen zodat er meer open plekjes in het gras komen. Zit je op voedzame klei, dan duurt dat lang. Zit je op arm zand, dan kan dat snel gaan.
– Zelf een deel van het gras weghalen en daar zaaien. Je kunt er voor kiezen bijvoorbeeld een strook aan een zijkant af te plaggen en daar te zaaien. Vervolgens ga je de rest goed verschralen. De soorten die zich thuis voelen in jouw grond met jouw klimaat enz zullen zich dan langzaam uitzaaien naar de rest van je gazon.
Oké, ik vind dat deel 2 dus de randen vrij maken een goed plan..
Dank voor de informatie.
Goede tips, ik w ook graag van onze voortuin een bloemenzee maken. Hij is nu volgestort met grind, daaronder zand. Kan ik bloemenzaad strooien en daar overheen graszoden leggen of stik ik dan meteen de zaadjes af? Het is een tuin in de volle zon
Wat een bemoedigend artikel. Ik zie alleen mijn probleem er niet bij staan. Ik had een groot veld ingezaaid met een mengsel bloemenwei speciaal voor op klei. Alleen werd het hele veld overgenomen door distels en paardenbloemen. De prachtige bloemenzee die ik voor ogen had werd een distelveld. Na twee jaar distels trekken hebben we er toch voor gekozen om gras te zaaien en door regelmatig te maaien de distels weg te krijgen. Het gras begint het heel langzaam te winnen van de distels. Maar het idee van de bloemenzee blijft aantrekkelijk. Wat zou ik kunnen doen? Ik ben bang dat als ik niet maai de distels weer terrein winnen….
Ik raad aan even contact op te nemen met https://www.cruydthoeck.nl/ of op hun site de informatie te lezen.
Overigens zijn zowel distels als paardenbloemen top voor veel inheemse bijen en vlinders. Maar de stekels van distels kunnen irritant zijn ;-)