Keurmerken: “Maar wat als ze sjoemelen?”
Eind 2016 kwam ik min of meer tegelijk twee kanten van dezelfde discussie tegen. Enerzijds kwam Milieu Centraal met een lijst van 11 topkeurmerken die vertrouwd kunnen worden en waar de drie bekende biologische keurmerken ook toe behoren. Anderzijds kreeg ik weer eens de vraag of ik het niet zonde vond om biologische producten te kopen als er mogelijk mee gesjoemeld wordt. Tsja. Wat moet je daar nu op zeggen?
Hoe ik langzaamaan steeds meer biologisch ben gaan eten
Ik let op veel keurmerken, waaronder fairtrade en UTZ, maar het stempel ‘biologisch’ is voor mij toch wel de belangrijkste. Het is denk ik ruim 10 jaar geleden dat ik voor het eerst iets biologisch kocht. Eieren, als ik het mij goed herinner. Tegenwoordig betrap ik mij er steeds vaker op dat een avondmaaltijd volledig biologisch is of dat we al een etmaal lang volledig biologisch eten. Langzaam maar zeker werden mijn boodschappen steeds biologischer. Dat ging niet vanzelf: een stuk of 10 factoren heeft mij hierbij door de jaren heen geholpen.
Misschien wordt er gesjoemeld?
In mijn artikel over biologisch eten schreef ik het ook al. Waar geld verdiend kan worden, wordt gesjoemeld. Dus natuurlijk is het zo dat niet elk product dat biologisch zegt te zijn ook daadwerkelijk biologisch is. Maar moet ik het daarom maar helemaal niet kopen? In de ‘gewone’ voedselindustrie wordt ook gesjoemeld. Ik heb liever dat er een keertje met een biologisch product wordt gesjoemeld en dat het dan niveau ‘gewoon’ heeft, dan dat ik een gewoon product koop waar mee is gesjoemeld en wat daardoor echt beneden alle peil blijkt. Stel dat ik in 5 procent van de gevallen genaaid word, dan heb ik het toch mooi voor 95 procent goed gedaan!
Natuurlijk wordt er gesjoemeld!
De sector weet zelf ook heus wel dat er hier en daar tijdens het hakken spaanders vallen. Jaren geleden woonde ik eens een lezing bij van de mensen achter Max Havelaar. Als redelijk hoge boom hadden zij nogal veel wind gevangen met het nieuws dat niet al hun koffie daadwerkelijk volgens de Max Havelaar standaarden was verbouwd en verkocht. In de lezing waren ze heel open over de misstanden die inderdaad hier en daar plaatsvonden. Ze waren er niet blij mee, maar het was onderdeel van het hele pakketje. Schande! Volksverlakkerij! Geld uit de zak klopperij! Aan de schandpaal! Maar zouden we niet heel blij moeten zijn dat er in ieder geval een organisatie is die een poging doet de arbeidsomstandigheden te verbeteren? (Via een zijpaadje moet ik trouwens denken aan een betoog van Remi over de reflex om te eisen dat goede doelen vooral niet commercieel zijn).
Hand op de knip
Ondanks de in mijn ogen redelijke common sense logica van bovenstaande twee alinea’s, krijg ik minstens een of twee keer per jaar van mijn omgeving te horen dat ze geen of weinig biologisch kopen, omdat ze bang zijn dat ze genaaid worden. Een andere opmerking die ik vaak hoor is dat biologisch duur is (‘Niet iedereen heeft geld voor biologisch…’). Ik denk dat er een verband is tussen beide: natuurlijk is het niet leuk om geld uit te geven aan iets dat het niet waard is, maar er wordt ook vaak andersom geredeneerd: elk excuus om goedkoper te kunnen consumeren is er immers één. Prima als je budget het niet toelaat. Maar juist het argument dat keurmerken onbetrouwbaar zouden zijn is een kulargument.
11 keurmerken die je (voldoende) kunt vertrouwen
Natuurlijk, een onzin logo van een onzin keurmerk is zo bedacht. Daarom is het fijn om te kunnen vertrouwen op keurmerken die écht wat betekenen. Milieu Centraal houdt met een keurmerkenwijzer bij welke keurmerken voldoen aan allerlei strenge eisen. 11 keurmerken voldoen aan strenge eisen voor duurzaamheid, transparantie en controle en worden daarom gezien als ‘topkeurmerk’. Je ziet ze in het plaatje hierboven. Zelfs als je kritisch tegenover keurmerken staat, kun je deze elf met een gerust hart omarmen. En trouwens, dan blijkt juist de sector ‘biologisch’ het enorm goed te doen!
