Soms lees ik artikelen met tips van mensen die zonder afval leven. Altijd met je eigen tas naar de markt gaan. Gebakken vis halen met een eigen schaal. Supergoed natuurlijk, maar ik denk dan ook: welke markt? En welke viskraam? Ik woon namelijk op het platteland. En daar is ecovriendelijk leven heel anders dan in de grote stad. Zo heb ik een boomgaard en daarnaast een moestuin van 50 m2. Dat vind je dan weer niet zomaar in de stad. Maar waar leef je eigenlijk het meest groen? Ik vergelijk de groene lifestyle: urban versus rural.

Stad en platteland in Nederland

Ik heb zowel in een (redelijk) grote stad gewoond (Groningen) als in buitengebieden. Ik weet wat ik qua groene lifestyle mis aan de stad en ik weet ook hoe fijn het is op het platteland. Maar we hebben het hier wel over Nederland. Echte metropolen hebben we niet en al helemaal geen echte ‘countryside’. Een Amerikaanse vriend van mij noemt Nederland één grote suburb. En dat is ons land ook. Uren rijden voor welke voorziening dan ook is er in ons land niet bij. Maar dat wil niet zeggen dat er geen verschillen zijn.

Hippe blogs met nog hippere tips

Die verschillen kunnen voor mij als plattelandsmeisje soms best frustrerend zijn. Veel tips van groene bloggers zijn voor mij simpelweg niet realistisch. Zo zou ik dolgraag verpakkingsvrijer leven, maar bijvoorbeeld met m’n eigen potten naar een tappunt gaan voor bonen en noten is voor mij een belachelijke expeditie. Andersom zal het vast soms ook best frustrerend zijn voor stadsmensen om te lezen over onze grote, eetbare tuin. Je kunt nu eenmaal niet alles hebben. Voor mijn gevoel is het (ironisch genoeg?) in de stad gemakkelijker om ‘groen’ te leven, hoewel de lucht waarschijnlijk wel schoner is op het platteland (afhankelijk van waar je woont). Wat zegt jouw voorgevoel over de verschillen?

City life: een groene lifestyle in de stad

Het is alweer tien jaar geleden dat ik in Groningen woonde. En door de coronacrisis kom ik er nu tijdelijk ook niet zo vaak meer. Maar wat waren en zijn daar veel mogelijkheden om groen te leven! Dat zal in Utrecht en Amsterdam nog veel meer zo zijn!

• Je kunt vrijwel overal heen met de fiets en het openbaar vervoer (of zelfs gewoon wandelend). Overal heen kunnen met de fiets; dat mis ik misschien nog wel het meest aan de stad.
• Allerlei winkels die het leven eenvoudig wat groener maken zijn binnen handbereik. Dat natuurwinkeltje. Die winkel waar je specerijen in eigen bakjes kunt scheppen. Dat zaakje met superveel vegan producten. En natuurlijk de markt waar je meerdere dagen per week helemaal verpakkingsvrij je groente en fruit kunt kopen. Een serieuze stoffenwinkel. Of zo af en toe een beurs met honderd stoffenkraampjes. Het is er allemaal.
• Nog meer handige winkels op fietsafstand: een breed scala aan kringloopwinkels en zaakjes met tweedehands kleding. En zo af en toe een Vintage per Kilo event of zoiets.
• En wat dacht je van al die online weggeefhoeken en Facebookpagina’s met te ruilen of gratis op te halen spullen? Zulke initiatieven werken alleen als je met veel mensen op een kluitje woont. Sowieso heb je met een groter aantal mensen bij elkaar een grotere kans dat je gelijkgestemden vindt. Het is in de stad eenvoudiger om een vegan eetclub te starten. Of een groep waarmee je samen een volkstuin onderhoudt. Of gewoon een paar leuke mensen waarmee je af en toe de kroeg in duikt om van gedachten te wisselen en zo ideeën op te doen.
• Een grote bibliotheek. Een echte, wezenlijke, grote bibliotheek met een echte, wezenlijke, grote collectie.
• Gemakkelijker vegan of vegetarisch of biologisch eten bestellen en laten bezorgen (hoewel dat misschien wat haaks op de groene lifestyle staat, want erg milieuvriendelijk is dat natuurlijk niet; zie hiervoor ook de mooie infographic over de afstand die je eten aflegt tussen boer en bord). Ook uit eten gaan en dan iets vegans of vegetarisch kunnen bestellen is een stuk makkelijker in de stad dan op het platteland. Sinds we op het platteland wonen, zitten we niet meer af en toe in de kroeg. Want wat moet ik er in vredesnaam voor lekkers bij bestellen?
• Wat een gemak, al die dingen zo dichtbij! Anderzijds, de meeste stadsbewoners hebben minder ruimte, zowel binnen als buiten. Je eigen voedselbos in de binnenstad is onmogelijk.

Het groene buitenleven: eco-friendly op het platteland

In 2011 verlieten we de stad voor een dorp. Daar hadden we een groot huis voor een niet te hoge prijs, een tuintje in plaats van een balkon en bovendien veel meer groen om ons heen. Sinds 2018 wonen we in een ander dorp, maar dan wel aan de rand van het dorp in een vrijstaande woonboerderij op een kavel van ruim 2300 m2. Ineens kunnen er dingen die in de stad echt onmogelijk waren.

• Die beschikbare ruimte ten opzichte van de stad, dat is misschien wel het meest fijne aan op het platteland wonen. En dan ga ik er dus wel van uit dat je tuin groter is dan een paar vierkante meter. Ook is de kans groot dat je huis zelf een groter woonoppervlak heeft dan een huis in de stad. Ook dat biedt heel wat voordelen.
• Maar eerst buiten. Met een grote(re) tuin heb je ruimte voor een moestuin of misschien nog wel meer dan dat. Zodra je de smaak te pakken hebt, is het niet heel moeilijk om een groot deel van je eigen groente en fruit te telen. Met wat fruitboompjes en wat bessenstruiken en een mooie moestuin kom je echt een heel eind en heb je meteen een excuus om wat vaker buiten te zijn (vitamine D!). Je hebt er plek voor je eigen kippen en ook voldoende ruimte voor je eigen composthoop. Een stukje circulaire economie in je eigen achtertuin!
• En zelfs als je niet zo’n zin hebt in zeeën van groente en fruit verbouwen, dan heb je op z’n minst alle ruimte voor het kweken van keukenkruiden. Het geld en de hoeveelheid plastic die je daarmee bespaart ten opzichte van die plastic bakjes van 15 gram in de supermarkt was voor ons het eerste jaar echt shocking. Hetzelfde geldt overigens voor kruidenthee: gewoon een citroenverbena in een pot en een perk vol munt en al snel heb je voor altijd genoeg!
• Qua groenten, fruit, kruiden en thee kun je dus een hoop plastic en ander verpakkingsmateriaal besparen op het platteland. Mits je de tijd en zin hebt voor een eetbare tuin. Anders is een verpakkingsarm leven op het platteland juist bijzonder lastig. Simpelweg omdat je toch enigszins veroordeeld bent tot de plaatselijke supermarkt. Je hebt bovendien al vrij snel meer afval simpelweg omdat je waarschijnlijk een groter huis hebt. En misschien zelfs flink moet klussen. Wij komen zelf met gemak aan de jaarlijks 600 kilo gratis weg te brengen grofvuil in onze gemeente. Dat was in ons flatje in de stad wel anders.
• Gewoon kopen bij de boer in plaats van in de supermarkt? Eh ja, dat klinkt heel leuk, maar zelfs als je midden tussen de boeren zit, is het op het platteland grappig genoeg juist lastiger om aan lokale producten te komen. Daar zijn die leuke streekmarkten in de stad veel geschikter voor.
• Wat wel weer een pluspunt is, heeft te maken met de extra ruimte die we hier hebben. Met een kelder, een schuur en ruimte voor een reusachtige vriezer is het stukken eenvoudiger om grootverpakkingen te kopen. Dat scheelt weer afval. Ook hebben we dus de ruimte om voedsel te bewaren, geconserveerd of gewoon in de vriezer. Zo kunnen we ook in de winter van onze eigen spullen eten en verspillen we minder.
• Over voedselverspilling gesproken: ook daarvoor is ruimte voor kippen en een composthoop natuurlijk ideaal. Onze gft-container gaat slechts één keer per jaar aan de straat (tijdens een hittegolf misschien nog een keertje extra), want vrijwel al het gft-afval blijft op onze kavel.
• En die lokale producten? Wie ogen en oren openhoudt vindt al snel een kringloop community zonder of met beperkte tegenprestaties (en kan daar zelf ook in instappen). Hier hoef je geen appels te kopen van de lokale boer. Er staat gewoon ineens een emmer vol appels voor de deur van de buurman. En even een moker of aanhangwagen lenen? Daar hebben we op het platteland geen apps en online communities voor nodig. Goed contact met je buren is voldoende.
• Wel is het zo dat je eigenlijk niet zonder auto kunt. Veel gezinnen om ons heen hebben er zelfs twee. Hoe moet je anders weekboodschappen doen of je kind naar zwemles twee dorpen verderop brengen?
• Maar ga je dan toch fietsen? Dan zit je zo midden in de natuur. En meestal is de lucht hier op het platteland ook veel schoner (tenzij je tussen de veeboerderijen zit of pal naast een bollenveld wellicht). En die schone lucht zal vast effect hebben. Ik heb geen groot onderzoek gedaan, maar het verschil in ziekteverzuim hier in het dorp (zowel bij ouders als hun kinderen) lijkt vele malen lager te zijn dan bij mijn kennissen en vrienden in de grote steden. Check het AirNet Sensor Network voor de luchtkwaliteit in je eigen omgeving.

Stad of platteland: waar leef je groener?

De moraal van het verhaal is dat het onderaan de streep waarschijnlijk weinig uitmaakt. Dat je dus gewoon moet gaan wonen waar jij je blij voelt. Maar laten we ons wel realiseren dat een groene stap die voor de een eenvoudig te zetten is, voor de ander ontzettend lastig is. Waar woon jij het liefst?

Cecile Bol

Schrijver / dichter / foodie @ Hommelgaard

Zelfstandig ondernemer met tekstbureau Studio Vuurvogel || Dichter, vooral in het Engels || Gezin met Remi, Emily, poes & wat kippen