Eten & Drinken

Feiten en fabels over vet die eigen leven zijn gaan leiden

Over vetten zijn de laatste jaren nogal wat fabels in plaats van feiten gepresenteerd. Gelukkig is er wel een omslag gaande en komen er geluiden uit alle windstreken over de insteek over vetten tot dusver. En dat is niet altijd de beste geweest.

Wat is er dan aan de hand?

We hebben, net als koolhydraten en eiwitten, vetten nodig. Onze hersenen bestaan voor zo’n 60% uit vetten. We zijn dus van vetten afhankelijk als het gaat om het functioneren van je hersenen. Dan kun je denken aan de concentratie, maar ook je geheugen en de gezondheid van je bloedvaten in je hoofd.

Soorten vetten

Verzadigde vetten zijn grofweg gezien alle dierlijke vetten (behalve vis) maar dan ook de kokosolie. Onverzadigde vetten zijn grofweg gezien alle plantaardige vetten (behalve kokosolie) en wel de visolie. Van beide heb je nodig, maar wel in een goede balans. De laatste jaren is er zo’n grote lobby geweest voor de goede eigenschappen van de plantaardig olie, dat we hier dus veel te veel van binnen krijgen. Deze oliesoorten bevatten veel omega 6.

Dierlijke vetten, zoals grasboter en visolie bevatten veel omega3. Deze omega3 moet in een goede verhouding staan met omega6. Omdat we zo veel omega6 binnen krijgen, is die verhouding uit balans. Met een teveel aan omega6 krijg je sneller last van ontstekingen, zoals in je huid of in je bloedvaten. In je bloedvaten komt daar dan weer cholesterol op af om deze vaten weer glad te maken en zo kom je van het ene probleem in het andere terecht.

Verzadigde vetten zijn ongezond

“Verzadigde vetten zijn de boosdoeners voor vele ‘welvaartsziekten’”. Dit is zowel een feit als een fabel. Natuurlijk zijn er verzadigde vetten bij die niet zo gezond zijn. Het gaat ook om de hoeveelheid die je binnenkrijgt natuurlijk. Verder is het een kwestie van de goede keuze maken. Niet ieder vet kan bijvoorbeeld worden verhit. Lijnzaadolie en hennepolie zou ik persoon nooit verhitten. Maar ook olijfolie en zonnebloemolie zijn niet erg geschikt voor verhitting, en dat terwijl zonnebloemolie vaak een basis is in frituurvet. Er komen giftige stoffen vrij bij verhitting van olie waar veel linolzuur in zit. Ghee en kokosolie kun je bijvoorbeeld wel heel heet verhitten zonder dat er schadelijke stoffen vrijkomen.

Onverzadigde vetten zijn gezond

Ook dit is zowel een feit als een fabel. Onverzadigde vetten zijn in sommige opzichten gezonder dan verzadigde vetten, maar de voedingsindustrie heeft deze informatie gebruikt en hierdoor worden veel te veel voedingsmiddelen met zonnebloemolie en andere plantaardige oliesoorten geprezen. Zo krijgen we er veel te veel van binnen en denken we ook nog dat het een ‘gezonde’ of ‘bewuste keuze’ is.

Kun je hier iets aan doen?

Natuurlijk, je kunt ervoor zorgen dat je de plantaardige oliesoorten met omega 6 minder gaat gebruiken. Deze olie zit namelijk al in je margarine, brood, beschuit, cracker, koek, gebak en vaak ook in de frituur. Er zijn ook genoeg mensen die bijvoorbeeld in zonnebloemolie bakken. Als je daarvoor in de plaats gaat bakken in kokosolie (kan ook veel heter worden verhit) en (gras)roomboter smeert op je brood, dan heb je al weer wat dierlijke vetten binnen. Olijfolie gebruik ikzelf alleen in koude gerechten, bijvoorbeeld in de dressing, of ik doe het over de pasta als deze uit de pan komt. Olijfolie kun je eigenlijk niet zo heet verhitten, dan gaat het walmen en verbrandt het dus in feite. Zonde van de olie en ook niet echt gezond.

Mar Hey
Gewichtsconsulent & natuurvoedingsadviseur.