“Welk inzicht uit je vakgebied kan anderen helpen in het dagelijks leven?” Best een zinnige vraag om aan vakspecialisten te vragen. Maar al te vaak bereikt nuttige kennis veel te langzaam een breed publiek. Deze vraag was daarom de leidraad voor de 93 korte essays in het boek ‘Nederland in ideeën 2015: Dit wil je weten’. Niet elk advies is even praktisch en niet elke auteur houdt zich strikt aan de vraag. Maar een interessante omnibus van diverse feitjes en inzichten is dit boek zeker.
Voedsel is een van de basisbehoeften van de mens. Maar in de afgelopen eeuw is er ingrijpend veel veranderd in de productie, distributie en consumptie ervan. Wie daar een gefundeerde mening over wil formuleren, heeft veel plezier van de speciale Bosatlas met het thema voedsel. De atlas schijnt een interessant licht op alle stromen aan subsidies, export en import.
Ook ik heb ooit een workshop ‘constructief feedback geven’ (of iets dergelijks) gevolgd. Ik kan mij er eerlijk gezegd weinig van herinneren. Wat wel opviel is dat het vaak niet uitmaakte hoe lief of tactisch je de opbouwende kritiek verpakte: de ontvanger schoot toch wel in de verdediging. Zonde eigenlijk, want zelfs van rotkritiek die nergens op slaat kun je toch nog veel leren. En daarover gaat het boek Feedback is een cadeautje (origineel: Thanks for the Feedback).
Elke generatie claimt te leven in een tijdperk van verandering. Maar soms komen er zo veel veranderingen tegelijk samen, dat we kunnen spreken over een verandering van tijdperk. Zo’n periode kan twee generaties duren en gaat gepaard met grote maatschappelijke onrust. En uiteindelijk wordt de maatschappij fundamenteel anders ingericht. Jan Rotmans, hoogleraar transitiekunde aan de Erasmus Universiteit, beschrijft in zijn boek ‘Verandering van tijdperk – Nederland kantelt’ hoe dit proces van transitie werkt en hoe dat er in het onderwijs, de zorg, de energie en financiële sector uit zou kunnen zien. Verwacht in dit boek geen oplossingen of concrete toekomstplannen, maar projecties en denkrichtingen.
Veel werkende vrouwen blijken er last van te hebben: ze zijn goed in wat ze doen, maar hebben toch het gevoel dat ze vroeger of later door de mand zullen vallen. Volgens coach Vreneli Stadelmaier is dit het ‘impostor syndrome’. In F*ck die onzekerheid zet ze uiteen wat dit syndroom is, hoe je eraan komt en hoe je er weer vanaf komt. De voorbeelden zijn pijnlijk herkenbaar, maar de mogelijke oplossing komt pas in het laatste hoofdstuk aan de orde.
Het lijkt misschien onwaarschijnlijk dat een komiek als Russell Brand iets zinnigs te melden heeft over het omverwerpen van het huidige systeem. Maar hij heeft zich erin vastgebeten en komt met verrassend inspirerende uitspraken, cijfers en denkrichtingen; niet alleen in zijn boek Revolution, maar ook in de dagelijkse filmpjes op zijn YouTubekanaal. Hij refereert te vaak aan zijn verslavingsverleden en dramt te veel door over een bepaalde yogatechniek, maar verder is het een lekker provocerend boek vol ‘food for thought’.